عملکردها

محارب ( فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

محارب ( فقه ) : ترساننده مردم با بیرون آوردن اسلحه

محارب آن کسی است که برای ترساندن مردم، سلاح برکشد.

این تعریف مشتمل بر دو قید است که تقریبا همه فقها آن را قبول دارند هر چند بعضی از فقها، قیدهای دیگری نیز بر

آن افزوده‏اند که سبب می‏شود مصداق محارب، محدود یا توسعه پیدا نماید. این قیدها عبارتند از:

1 - قید حمل سلاح؛

2 - ترساندن یک فرد در صورت صدق اراده فساد در زمین؛ این دو قید از صاحب جواهر است. [۱]

3 - قید 'مسلمان' به جای قید'ناس' که از فاضل هندی در 'کشف اللثام' است. [۲]

4 - قید 'ارض اسلام' [۳] یا 'دار اسلام' [۴] ؛ بر اساس این دو قید، محارب آن کسی است که در دار اسلام برای ترساندن مردم

سلاح خود را بیرون آورد؛ در نتیجه موجب تضییق مصداقی محارب می‏شود.

5 - قید اهل ریبه - اهل فساد- که از شیخ طوسی در 'النهایه' است. [۵]

6 - قید 'اخافه' که قید محارب در کتاب 'دروس' است [۶] . بر اساس این قید، ترساندن غیر مسلمان و نیز ترساندن مسلمان درغیر دار الاسلام نیز از مصادیق محارب است زیرا اطلاق 'اخافه' همه این مراد را در بر می‏گیرد.

7 - قید 'دریا و خشکی'، 'شب و روز' و 'شهر و غیر شهر'. [۷] در نظر گرفتن این قیود یا عدم آن موجب می‏شود که مصادیق محارب از جهت مکان و زمان، توسعه یا تضییق شود.

8 - قید 'قوت و ضعف' که شهید ثانی در لمعه متعرض آن شده است. [۸]

9 - قید 'مرد یا زن'؛ بر اساس این قید، هر کس سلاحی را برای ترساندن مردم بیرون بیاورد، محارب تلقی می‏شود، چه زن باشد چه مرد. اکثر فقها در تعریف محارب میان زن و مرد فرق نمی‌گزارند. [۹]

نیز ر.ک: محاربه.

پانوشت

  1. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 564
  2. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 564
  3. سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 111
  4. سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 111
  5. سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 101
  6. الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 59
  7. سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 40 : صفحه 122
  8. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 290
  9. مجمع الفائدة و البرهان جلد 13 : صفحه 286

منابع

  1. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : صفحه 5
  2. قواعدالاحکام جلد 3 : صفحه 568
  3. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 568
  4. مهذب الاحکام جلد 28 : صفحه 119

اصطلاح‌نامه

اعم

مفسد فی الارض ( فقه )

اخص

طلیع محارب ( فقه )، محارب زنده
به لحاظ جنسیت:
زن محارب، مرد محارب
به لحاظ فعل محارب:
محارب جارح، محارب سارق، محارب قاتل
به لحاظ قوت:
محارب ضعیف، محارب قوی
به لحاظ کمیت:
محارب متعدد، محارب واحد
به لحاظ مباشر:
محارب غیر مباشر، محارب مباشر

وابسته

آب دادن به محارب، اشهار سلاح در ملأ عام، اطعام محارب، اهل اخافه، اهل دعاره، اهل ریبه، اهل زعاره، اهل فتنه، پای محارب، تأویل ( فقه )، تبعید محارب ( فقه )، تجهیز میت محارب، تکفین محارب، توبه محارب، توبه محارب قبل از دستگیری ( فقه )، جرح محارب، جنایت پدر محارب، حبس محارب، حد محارب، حنوط محارب، خناق، دار آویختن محارب ( فقه )، دفع محارب، دفن محارب، سارق ( فقه )، سرقت مسلح، سلاح محارب، شهادت محارب، شهید دافع محارب، عفو محارب ( فقه )، غسل محارب، قتل توسط محارب، قتل محارب ( فقه )، قطع دست و پای محارب ( فقه )، محاربه ( اقدام علیه امنیت )، محتال ( سارق)، مختلس ( فقه )، مدت صلب محارب، مرگ محارب، مستلب ( فقه )، مُبَنج، مُغتال، نبش کننده قبر، نماز میت محارب، یاور محارب

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه محارب ( فقه ) به زیرصفحه محارب ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==magshow.php?kind=161index.php?catid=50

  • الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 59
  • الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 290
  • القاموس الجامع للمصطلحات الفقهیة : صفحه 517
  • المغنی و الشرح الکبیرعلی متن المقنع جلد 10 : صفحه 297
  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 15 : صفحه 193
  • ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 4 : صفحه 542
  • تبصرة المتعلمین : صفحه 252
  • تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 492
  • تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله : صفحه (501-529)
  • جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع جلد 7 : صفحه 164
  • جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 564
  • ریاض المسائل جلد 10 : صفحه 205
  • سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 101، 371، 431
  • سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 31 : صفحه 238
  • سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 40 : صفحه 122
  • سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 9 : صفحه 19، 186
  • فقه الامام جعفرالصادق جلد 6 : صفحه 303
  • فقه الحدود و التعزیرات : صفحه 786-820
  • قواعدالاحکام جلد 3 : صفحه 568
  • کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 2 : صفحه 19
  • کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 3 : صفحه 505
  • کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة جلد 5 : صفحه 409
  • مبسوط در ترمینولوژی حقوق جلد 4 : صفحه 3237
  • مجمع الفائدة و البرهان جلد 13 : صفحه 286
  • مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة جلد 9 : صفحه 256
  • مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : صفحه 5
  • مهذب الاحکام جلد 28 : صفحه 118