توبه محارب قبل از دستگیری ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
توبه محارب قبل از دستگیری ( فقه ) : اظهار پشیمانی محاربه کننده از فعل محاربه قبل از دستگیر شدن
طبق نظر فقها [۱] اگر توبه محارب قبل از دستگیری او باشد؛ توبه او موجب سقوط حدود چهارگانه (قتل، قطع دست و پا، صلب، تبعید [۲] ) میشود. بعضی نیز همچون ابن ادریس در 'سرایر' [۳] و صاحب ریاض (3) ادعای بلاخلاف نمودهاند، دلایلی که برای این حکم ذکر شده عبارت است از:
1 - صریح [۴] آیه 34 سوره مائده که میفرماید: ' الا الذین تابوا من قبل ان تقدروا علیهم فاعلموا انّ اللّه غفور رحیم؛ مگر آنها که پیش از دست یافتن شما بر آنان، توبه کنند؛ پس بدانید (خدا توبه آنها را میپذیرد؛) خداوند آمرزنده و مهربان است. '
2 - روایت مرسل داود طائی که در آخر این روایت است که: 'ان حارثه ابن زید خرج محاربا ثم تاب فقبل امیر المؤمنین (ع) توبته' [۵] ؛
3 - توبه قبل از دستگیری محارب، بر خلاف توبه بعد از دستگیری است زیرا در قسم دوم، محارب متهم است که به قصد دفع عقوبت، توبه نموده است ولی در قسم اوّل از چنین اتهامی مبرا است [۶].
پانوشت
منابع
- المبسوط فی فقه الامامیة جلد 8 : صفحه 53
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 9 : صفحه 164
- کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 3 : صفحه 510
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : صفحه 181
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 371
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 432
- الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 61
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 300
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : صفحه 14
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 13 : صفحه 298
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 581
- مهذب الاحکام جلد 28 : صفحه 126
- وسائل الشیعه : صفحه 18باب1
اصطلاحنامه
اعم
وابسته
منابع
- الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 61
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 300
- المبسوط فی فقه الامامیة جلد 8 : صفحه 53
- تبصرة المتعلمین : صفحه 261
- تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 493
- تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله : صفحه 521
- جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع جلد 7 : صفحه 168
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 581
- ریاض المسائل جلد 10 : صفحه 212
- ریاض المسائل : صفحه 10212
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 371، 432
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 40-1 : صفحه 57، 207
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 9 : صفحه 164
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : صفحه 181
- فقه الامام جعفرالصادق جلد 6 : صفحه 304
- کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 3 : صفحه 510
- کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة جلد 5 : صفحه 409
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 13 : صفحه 298
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : صفحه 14
- مهذب الاحکام جلد 28 : صفحه 126
- وسائل الشیعه : صفحه 18