طلیع محارب ( فقه )

توضیح مفهومی

طلیع محارب ( فقه ) : خبر چین و دیده بان محارب

'طلیع' یعنی دیده بان و مقصود از طلیع محارب، آن کسی است که مراقب آمد و شد مردم در راه‏ها بوده و خبرهای آن‏ها را به محارب می‏دهد و یا در صورت خطر، او را آگاه می‏نماید.

به اعتقاد فقها چنین فردی، محارب تلقی نشده و حدّ محارب بر او جای نمی‏شود لیکن از آن جهت که افعال این افراد ملازم با فتنه و فساد است به مقداری که حاکم شرع صلاح بداند، تعزیر می‏شود (2) ؛ دلایل این حکم عبارت است از:

1 - « اصل » که مقصود اصالت عدم تسلط یک فرد بر دیگر به اجرای حد یا تبعید او است، مگر به دلیل معتبر مثل ظاهر کتاب، تصریح روایت یا اتفاق فقهایی که اهل نظراند؛

2 - احتیاط در ریختن خون محترمه، مگر به دلیل معتبر ؛

3 - چنین فردی خارج از روایات باب محاربه است ، به تعبیر دیگر روایات باب محاربه، منصرف از چنین فردی است؛

4 - اجرای حد تنها با ارتکاب معصیت، واجب می‏شود و لذا به خبرچین و دیده بان محارب تعلق پیدا نمی‏کند. این دلیل از شافعی است.

منابع

1. سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 40 : صفحه 189
2. سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 40 : صفحه 55
3. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 571
4. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 570
5. المبسوط فی فقه الامامیة جلد 8 : صفحه 50
6. کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 3 : صفحه 509
7. قواعدالاحکام جلد 3 : صفحه 568
8. ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 4 : صفحه 543
9. مهذب الاحکام جلد 28 : صفحه 121
10. تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 492
11. الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 59
12. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : صفحه 7
13. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 292
14. شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : صفحه 180
15. مجمع الفائدة و البرهان جلد 13 : صفحه 291

اصطلاح‌نامه

یادداشت دامنه

طلیع؛ مراقب قافله ها و مانند آن است و طلیع محارب؛ در واقع دیدبان محارب است.

اعم

محارب ( فقه )

منابع

• الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 292
• تبصرة المتعلمین : صفحه 260
• تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 492
• ترجمه تحریرالوسیله جلد 4 : صفحه (238-239)
• تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله : صفحه 507
• جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 571
• سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 40-1 : صفحه 189، 207
• شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : صفحه 180
• فقه الحدود و التعزیرات : صفحه 797
• قواعدالاحکام جلد 3 : صفحه 568
• کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 3 : صفحه 509
• مجمع الفائدة و البرهان جلد 13 : صفحه 291
• مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : صفحه 7
• مهذب الاحکام جلد 28 : صفحه 121