عملکردها

فقه ( حوزه اصلی )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

فقه ( حوزه اصلی ) : علم به احکام شرعی فرعی از دلایل تفصیلی

فقه، در لغت به معنای فهم، فطانت و فهم عمیق و دقیق به کار رفته است. این واژه در قرآن و احادیث کاربرد گسترده‌ای دارد که از همه آنها مفهوم تعمق و فهم عمیق به دست می‌آید، مانند آیه کریمه: «فلولا نفر من کل فرقة منهم طائفة لیتفقهوا فی الدین» ' چرا از هر گروهی یک دسته کوچ نمی‌کنند تا در امر دین بصیرت کامل پیدا کنند ' [۱] .

و مانند حدیث نبوی:

' من حفظ علی امتی اربعین حدیثا بعثه الله یوم القیامة فقیها عالما ' ' هر کس چهل حدیث برای امت من حفظ کند، خداوند او را روز قیامت فقیه و عالم محشور می‌کند. '

فقه در اصطلاح فقها دانشی است که تحصیل آن، سبب دانستن احکام و قوانین فردی و اجتماعی اسلام می‌گردد؛ ' هو العلم بالاحکام الشرعیة الفرعیة عن ادلتها التفصیلیة '.

با وجود این که در قرآن و سنت، فقه به معنای آگاهی وسیع و عمیق از معارف و دستورهای اسلامی است و اختصاص به حوزه‌ای خاص ندارد، ولی به تدریج در اصطلاح فقها، این کلمه به ' فقه الاحکام ' اختصاص یافته است.

آموزه‌ها و تعالیم اسلامی به سه بخش تقسیم شده است:

أ: معارف و اعتقادات که در بر گیرنده مباحث مربوط به اصول عقاید می‌باشد؛

ب: اخلاقیات و امور تربیتی که مربوط به علم تهذیب و تربیت نفس است؛

ج: احکام و مسائل عملی ناظر بر افعال مسلمانان که دربرگیرنده قوانین و مقررات موضوعه در حوزه‌های حقوق مدنی، جزایی، عمومی و بین الملل می‌باشد.

پانوشت

  1. القرآن الکریم سوره 9 ، آیه 122

منابع

  1. معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 26
  2. الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 40
  3. مبادی فقه و اصول : صفحه (103-106)
  4. مبادی فقه و اصول : صفحه 16
  5. تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه : صفحه 113
  6. آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه 67

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «فقه ( حوزه اصلی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

علم فقه ( فقه )

اخص

فقه اطلاعاتی، فقه امنیت، فقه اهل بیت علیهم السلام، فقه حکومتی، فقه سیاسی، فقه مقارن، فقه هنر، منابع فقه
به لحاظ ادله اثبات:
فقه استدلالی، فقه روایی
به لحاظ حکم وموضوع:
احکام ( فقه ) ( فقه )، موضوعات احکام ( فقه )
به لحاظ مذهب:
فقه اهل سنت، فقه شیعه
به لحاظ مسئله و قواعد کلی:
قواعد فقهی ( فقه )، مسایل فقهی
به لحاظ موضوعات کلان فقه:
عبادات بالمعنی الاعم، معاملات بالمعنی الاعم

وابسته

ادوار فقه، اصول فقه، عدالت ( فقه )، فقیه ( فقه )، فلسفه فقه، منابع فقه شیعه، موضوع فقه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه فقه ( حوزه اصلی ) به زیرصفحه فقه ( حوزه اصلی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • جلد feqhsiasi.mihanblog.com جزء post : صفحه 11
  • جلد siasi.porsemani.ir جزء node : صفحه 1063magshow.php?kind=235
  • آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه 67
  • الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 40
  • القرآن الکریم سوره 9 ، آیه 122
  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 32 : صفحه 193
  • تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه : صفحه 113
  • مبادی فقه و اصول : صفحه 16، (103-106)
  • معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 26