مال ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
َعْیَانٌ
التَّعْرِیفُ:
1 - الأَْعْیَانُ فِی اللُّغَةِ: جَمْعُ عَیْنٍ، وَالْعَیْنُ لَهَا إِطْلاَقَاتٌ عَدِیدَةٌ مِنْهَا:
الْعَیْنُ بِمَعْنَی الْمَال الْحَاضِرِ النَّاضِّ. یُقَال: اشْتَرَیْتُ بِالدَّیْنِ (أَیْ فِی الذِّمَّةِ) أَوْ بِالْعَیْنِ أَیِ الْمَنْقُودِ الْحَاضِرِ.
وَعَیْنُ الشَّیْءِ نَفْسُهُ، یُقَال أَخَذْتُ مَالِی بِعَیْنِهِ، أَیْ نَفْسَ مَالِی.
وَالْعَیْنُ مَا ضُرِبَ مِنَ الدَّنَانِیرِ وَالدَّرَاهِمِ (1) __________
(1) لسان العرب المحیط مادة (عین) ، والمغرب، والزاهر، والمصباح المنیر، والتعریفات للجرجانی.
وَمِنْهَا الْعَیْنُ الْبَاصِرَةُ، وَالْعَیْنُ بِمَعْنَی الْجَاسُوسِ. وَالإِْخْوَةُ الأَْعْیَانُ هُمُ الإِْخْوَةُ الأَْشِقَّاءُ.
وَلاَ یَخْرُجُ الاِسْتِعْمَال الْفِقْهِیُّ عَنْ هَذِهِ الْمَعَانِی اللُّغَوِیَّةِ الْمَذْکُورَةِ، إِلاَّ أَنَّ أَکْثَرَ اسْتِعْمَال الْفُقَهَاءِ لِلأَْعْیَانِ فِیمَا یُقَابِل الدُّیُونَ، وَهِیَ الأَْمْوَال الْحَاضِرَةُ نَقْدًا کَانَتْ أَوْ غَیْرَهُ، یُقَال: اشْتَرَیْتُ عَیْنًا بِعَیْنٍ أَیْ حَاضِرًا بِحَاضِرٍ.
منابع
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 5 : صفحه 263
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مال ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- اموال جنین، پول ( فقه )، تالد، تمبر، ثروت ( فقه )، جهیزیه ( فقه )، رأس المال (مایه)، رزق (روزی)، طارف، عروض ( فقه )، فدیه ( فقه )، کالا، گنج، مال القنیه، مال حرام ( فقه )، مال خبیث، مال غایب، مال مشتبه ( فقه )، مال میت، هزینه ( فقه )
- به لحاظ اختلاط:
- مال مختلط به حرام، مال مختلط به وقف
- به لحاظ سیاسات:
- بیت المال ( فقه )، حَبْوَه، دیات ( عام )، مسروق، موروث ( مال الارث )، میراث ( موروث )
- به لحاظ عبادات:
- خمس ( عین )، زکات ( عین )، غنیمت ( عام )، مال زکوی، مال غیر مخمس، مُخَمَّس
- به لحاظ کفر:
- مال بغات، مال حربی، مال مرتد، مال مستأمن، مال مشترک
- به لحاظ مالک:
- مال امام (ع)، مال طلب کار نزد مفلس، مال غرقی، مال فرزند، مال لقیط، مال مأخوذ از سلطان، مال ورثه، مجهول المالک ( فقه )
- به لحاظ مثلی بودن:
- قیمی، مثلی
- به لحاظ محجور علیه:
- مال اخذ شده از کودک، مال عبد مبیع، مال محجور علیه
- به لحاظ معاملات:
- اجرت ( فقه )، ارش ( فقه )، اعیان تابع وقف، سهام ( حصه )، شاباش عروسی، کار مزد، مال الشرکة، مال الضمان، مال القرض، مال تجارت، مال مضاربه، محبوس ( وقف )
- به لحاظ نقل:
- غیر منقول، منقول ( فقه )
- به لحاظ نوع:
- دَین ( ما فی الذمه )، عین ( مال )
وابسته
- اتلاف ( فقه )، اجاره ( فقه )، ارث زوجه از عرصه، اقرار به مال، التقاط مال، اَسناد ( فقه )، بدل در اموال، بیع مال، بیمه مال، بینه مال، پرداخت ضمان از سود، تحلیف در مال، تسلیم مال، تضییع مال، تقاص از مال، تلف مال ( فقه )، توفیر مال، حق مالی ( فقه )، خمس از عین، رشوه به اموال، زکات مال ( فقه )، شفعه در اموال، شهادت بر شهادت به اموال، شهادت زن به مال، شهادت زور به مال، شهادت و قسم به اموال، صدقه جمیع مال، ضمان بالمعنی الاخص، عبادات مالی، غش در اموال، غصب عین ( فقه )، غصب مال ( فقه )، قاعده وجوب تخلیه بین مال و مالک، قسامه در عروض، قسم بر مال، قسمت اموال، قضاوت در اموال، کفاره مالی، کفالت مالی، مالیت ( فقه )، محاربه در اموال، محبت مال، نصاب مال التجاره، نگهبانی اموال، وصیت به عین، یافتن مال
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مال ( فقه ) به زیرصفحه مال ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- جلد magazines.iict.ac.ir جزء uploads : صفحه 5_49_36_50.03.pdf
- المبسوط فی فقه الامامیة جلد 8 : صفحه 172
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 36 : صفحه 31
- الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 5 : صفحه 211
- تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 447
- ترجمه تحریرالوسیله جلد 4 : صفحه 159
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 165
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 11 : صفحه 209، 386
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : صفحه 137
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 14 : صفحه 255، 256