عملکردها

تالد

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تالِد: مال قدیم و سابق.

واژه تالد به مال سابق و قدیمی شخص اطلاق می‏شود، مانند مالی که پیش از ارث بردن داشته است. مقابل آن 'طارف' و 'طریف' قرار دارد که به مال جدید و تازه -

________________________________________

317

مانند سود یا مالی که به تازگی به ارث رسیده - اطلاق می‏گردد. از این عنوان به مناسبت در باب خمس و ارث یاد شده است.

خمس: کسی که دو نوع مال در اختیار دارد: مال سابقی که خمسش را پرداخته یا خمسی به آن تعلّق نگرفته) تالد (و مال جدیدی که از سود و ربح مکاسب عایدش شده است) طارف (، در جواز برداشت تمامی مئونه سال از سود حاصل از تجارت یا لزوم برداشت از مال تالد، و یا برداشت از هر دو به نسبت هریک - مانند آنکه مئونه، صد تومان باشد و سود) طارف (دویست تومان و مال تالد سیصد تومان، در این صورت مئونه به صورت پنج یک از آن دو گرفته می‏شود، در نتیجه یک پنجم از مال تالد) شصت تومان (و یک پنجم از سود) چهل تومان (برداشته می‏شود و خمس باقی مانده از سود که 160 تومان باشد پرداخت می‏گردد - اختلاف است. نظر اکثر، بلکه مشهور فقها قول اوّل است. 1

ارث: افرادی مانند پدر و پسر که از یکدیگر ارث می‏برند، چنانچه یکجا بمیرند - مانند آنکه غرق شوند یا زیر آوار بمانند، به‏گونه‏ای که معلوم نباشد کدام یک زودتر و کدام یک دیرتر مرده است - همگی از یکدیگرارث می‏برند.

حال، با ارث بردنِ یکی از دیگری اگر بخواهیم به آن دیگری ارث بدهیم، آیا از مجموع مال سابق) تالد (و مالی که تازه به ارث رسیده) طارف (به وی ارث داده می‏شود یا تنها از مال سابق؟ اختلاف است. مشهور، قول دوم است2) ر توارث (.

1. جواهرالکلام 63 /16؛ مستمسک‏العروة 540 /9؛ مهذب الاحکام 2 446 /11. جواهر الکلام 314 /39.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 316

اصطلاح‌نامه

یادداشت دامنه

مال کهنه و قدیمی موروثی

اعم

مال ( فقه )

وابسته

اخراج هزینه از سود، توارث غرقی، طارف

منابع

  • جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 39 : صفحه 314
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 316