اجرت ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اجرت
اجرت: عوضِ منفعت.
عوضی که مستأجر در قبال استفاده از منفعت مال یا کار، به موجر یا اجیر می‌پردازد، اجرت نامیده می‌شود. از آن در باب اجاره سخن رفته است.
در عقد اجاره، یا به اجرت تصریح می‌شود یا نمی‌شود، امّا مورد نظر و توافق دو طرف است و یا هیچ کدام. به اجرت در صورت اول و دوم، اجرة المسمی و در صورت سوم - که باید اجرت متعارف برای استفاده از همانند آن مال یا عمل، از سوی مستأجر به موجر یا اجیر پرداخت گردد - اجرة المثل گفته می‌شود.
هر یک از موجر یا اجیر، به عقد اجاره، مالک اجرت می‌شوند، لیکن جواز مطالبه آن، بر تسلیم مال مورد اجاره به مستأجر یا انجام عمل از سوی اجیر متوقّف است؛ برخی گفته‌اند استقرار ملکیّت اجرت نیز منوط به استفاده مستأجر از منفعت یا اتمام کار مورد اجاره - و آنچه در حکم استفاده یا اتمام کار باشد - از سوی اجیر است. 1
فقها به صورت یک قاعده کلّی در باب اجاره آورده‌اند که در فرض کشف بطلان اجاره از اول، چنان چه مستأجر از منفعت مال استفاده کرده باشد، پرداخت اجرة المثل بر وی واجب می‌شود 2، امّا در فرض بطلان اجاره به یکی از اسباب فسخ در اثنای مدّت اجاره، بنا بر قول مشهور، مقدار اجرت نسبت به مدّت گذشته از اجرة المسمّی ثابت است و نسبت به مدّت باقی مانده، اجرت به مستأجر باز گردانده می‌شود. 3
حرمت یا جواز گرفتن اجرت، دایر مدار صحّت و بطلان اجاره است.
(--» اجاره) (--» اجیر)
1 - العروة الوثقی 2 588.
2 - جواهر الکلام 27 246.
3 - العروة الوثقی 2 59.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 247
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «اجرت ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
- اجاره بها ( فقه )، اجر ( اجرت )، ثمن اجاره، حق الزحمه، دستمزد، عوض اجاره، کرا ( اجرت )، مال الاجاره، مزد ( فقه )
اعم
اخص
- اجرت حجامت زوجه، اجرت حمام زوجه، اجرت فصد زوجه
- به لحاظ احکام تکلیفی:
- اجرت غیر واجبات، اجرت مباحات، اجرت محرمات، اجرت مستحبات، اجرت مکروهات، اجرت واجبات
- به لحاظ استخدام اجیر:
- اجرت غیر مستخدم، اجرت مستخدم
- به لحاظ اطلاق وتعیین:
- اجرت مطلق، اجرت معین
- به لحاظ تعیین:
- اجرت المثل، اجرت المسمی ( فقه )
- به لحاظ عقد و ایقاع:
- اجرت ایقاع، اجرت عقود، اجرت مشفوع
- به لحاظ عمل اجیر:
- اجرت اجیر، اجرت اعانت، اجرت افتا، اجرت تحمل شهادت، اجرت تزیین، اجرت تصویر، اجرت تعریف لقطه، اجرت تعلیم ( فقه )، اجرت تیمم، اجرت حضانت، اجرت خیاطت لباس کفاره، اجرت دعا نویسی، اجرت دلاّل، اجرت رد وجه الکفاله، اجرت رضاع، اجرت شهادت، اجرت طبابت، اجرت عامل، اجرت عبادات، اجرت عزاداری امام ( ع )، اجرت عمل غیر عقلائی، اجرت قابلگی، اجرت قصاص، اجرت قضاوت، اجرت مرمت معابد، اجرت ناقد، اجرت نجات نفس، اجرت نوحه، اجرت نوشتن، اجرت همراه زن در حج، اجرت وصی ( فقه )، اجرت وکیل، اجرت ولی کودک
- به لحاظ عین:
- اجرت خانه معتده، اجرت زکات، اجرت زمین مزارعه، اجرت معیوب، اجرت مغصوب
- به لحاظ مدت:
- اجرت مدت دار، اجرت معجل
وابسته
- ابراء اجرت، اجاره ( فقه )، ارتزاق، استقرار اجرت، اقباض اجرت، تاخیر اجرت، تعجیل در اجرت، تملک اجرت، خیار عیب اجرت، دعوی در أجرت، رهن بر اجرت، زکات اجرت، ضمان اجرت، عیب اجرت، معلومیت اجرت، هزینه مال الاجاره
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اجرت ( فقه ) به زیرصفحه اجرت ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==index.php?catid=50
- الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 21 : صفحه 532، 547، 563
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 4 : صفحه 332
- الفقه جلد 58 : صفحه 352
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 1 : صفحه 263، 318
- الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 1 : صفحه 265
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 432
- ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 2 : صفحه 247
- تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 572
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 7 : صفحه 103
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 27 : صفحه 219
- ریاض المسائل جلد 6 : صفحه 20، 33
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 17 : صفحه 358، 361
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 37-2 : صفحه 232
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 247
- فقه الصادق (ع) جلد 13 : صفحه 304
- مبانی العروة الوثقی (کتاب الاجاره-الاول) : صفحه 475
- مبسوط در ترمینولوژی حقوق جلد 1 : صفحه 120
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 32
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 8 : صفحه 92
- مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة جلد 6 : صفحه 105
- مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه (207-208)
- مستمسک العروة الوثقی جلد 6 : صفحه 227
- مستند الشیعة فی احکام الشریعة جلد 14 : صفحه 182
- مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 15 : صفحه 58، 61
- مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 8 : صفحه 165
- مهذب الاحکام جلد 19 : صفحه 216
- مهذب الاحکام جلد 6 : صفحه 314