مذهب صحابی ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
مذهب صحابی ( اصول فقه ) : آرای اجتهادی صحابه پیامبر ' ص '، غیر مستند به نصّ و اجماع
مذهب صحابه، به معنای گفتار یا روشی است که صحابه به آن تعبد داشته‌اند، بی آن که مستند و دلیل آن شناخته شده باشد؛ به بیان دیگر، به مجموع آرای اجتهادی (فتاوایی) گفته می‌شود که تعبد صحابه رسول خدا (ص) به آنها نقل گردیده و به نص یا اجماعی مستند نشده است.
از نظر تاریخی، شروع تمسک به مذهب صحابه، به بعد از رحلت رسول خدا (ص) (سال یازدهم هجری) باز می‌گردد و پیش از آن، مذهب صحابه به عنوان منبع شناخت احکام شریعت مطرح نبوده است. نخستین کسی که فتوا و مذهب صحابی را به عنوان منبع شناخت احکام حوادث واقعه و موضوعات فاقد نص خاص، پذیرفت و آن را به صحنه استنباط و اجتهاد وارد نمود ' عبدالله بن عمر ' بود و پس از او این روش گسترش یافت.
نکته:
بحث اصلی درباره مذهب صحابه این است که در خصوص واقعه‌ای که پیرامون آن نصی وجود ندارد، فتوای افرادی که با رسول خدا (ص) حشر و نشر داشته‌اند، برای مجتهدی که بعد از آنها می‌آید حجت است یا نه. از ' ابو حنیفه ' حجیت و از ' شافعی ' عدم حجیت آن نقل شده است [۱] .
نیز ر.ک:سنت صحابه.
پانوشت
منابع
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 240
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 357
- ادوار اجتهاد : صفحه 184
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) : صفحه 260
- اصول الفقه : صفحه 410
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه (437-439)
- علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی : صفحه (94-95)
- اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 850
- الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 105
- اصول الفقه : صفحه 198
- المدخل الی التشریع الاسلامی : صفحه 208
- الجامع لمسائل اصول الفقه : صفحه 380
- القواعد و الفوائد الاصولیة : صفحه 241
- اصول الفقه جلد 4 : صفحه 189
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 6 : صفحه 129
- اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 105
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مذهب صحابی ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
- تخصیص به قول صحابی، تعارض اقوال صحابه، تعارض قول صحابی با قول تابعی، تعارض قول صحابی با قیاس، تقلید صحابی، حجیت مذهب صحابی، سنت صحابه، صحابه ( اصول فقه )، قول تابعی
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مذهب صحابی ( اصول فقه ) به زیرصفحه مذهب صحابی ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- ادوار اجتهاد : صفحه 184
- اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 115، 380
- اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 13، 105، 106، 108، 110، 115
- اصول الفقه الاسلامی جلد 2 : صفحه 850، 853
- اصول الفقه جلد 4 : صفحه 189
- اصول الفقه : صفحه 198
- اصول الفقه : صفحه 410
- الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 78
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 324، 325، 326
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه (437-439)، 439
- الجامع لمسائل اصول الفقه : صفحه 380
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 2 : صفحه 175، 177
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 240
- القواعد و الفوائد الاصولیة : صفحه 241
- اللمع فی اصول الفقه : صفحه 264
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 393
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 4 : صفحه 159
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 6 : صفحه 129
- المدخل الی التشریع الاسلامی : صفحه 208
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 1 : صفحه 260
- المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) : صفحه 260
- الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 105
- علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی : صفحه (94-95)، 95
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 13 : صفحه 375
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 357