اهل شرف ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اَشراف: اشخاص دارای جایگاه اجتماعی برجسته به لحاظ ریاست، ثروت یا نَسَب.
اشراف گاه بر اشخاص دارای منزلت معنوی نیز اطلاق می‌گردد (--' اهل فضل) . از آن به مناسبت در باب‌های زکات، وکالت، نکاح و قضاء سخن رفته است.
از سهم زکات مؤلفة القلوب به دو نوع از اشراف داده می‌شود؛ نخست، رؤسای قبائلی که در اسلام استوارند و پرداخت
________________________________________
505
زکات (--' زکات) به آنان، موجب ترغیب رؤسای مشرک قبائل، به اسلام می‌شود و دوم، رؤسای قبائلی که در اسلام ثابت قدم و استوار نیستند و با پرداخت زکات، می‌توان به ثبات و استواری آنان امیدوار بود. 1
مستحب است اشراف در منازعات برای خود وکیل بگیرند. 2
اشراف می‌توانند با اشخاص پایین تر از خود ازدواج کنند و همسانی (--' کفالت) در زوجین از لحاظ دینی معتبر است. 3
شوهر در صورتی که همسرش از اشراف است، باید برای او خدمتکار بگیرد و مزد او را بپردازد. نیز باید نفقه (--' نفقه) این همسر را متناسب با شأنش بدهد. مرجع تشخیص این تناسب، عرف است. 4
قاضی باید با دو طرف نزاع به مساوات رفتار کند؛ هر چند آن دو به لحاظ شرافت و پستی متفاوت باشند. 5
1 - تذکرة الفقهاء 5 252.
2 - الروضة البهیة 4 377.
3 - جامع المقاصد 12 136.
4 - جواهر الکلام 31 336.
5 - تحریر الوسیلة 2 409.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 504
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «اهل شرف ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
- تجدید بنای قبر اهل شرف، زکات به اَشراف مطاع، زوجه شریف النسب، ساخت بنا بر قبور اهل شرف، مقام ( منزلت )، نکاح شریف النسب، وکالت اهل شرف