احکام شرعی ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
احکام شرعی ( اصول فقه ) : اعتبارات شرعیِ متعلق به افعال مکلّفان
احکام شرعی، به آن دسته از مجعولات و اعتبارات شرعی گفته می‌شود که به صورت مستقیم یا با واسطه به افعال بندگان تعلق گرفته است.
بدیهی است که احکام شرعی از طریق ادله شرعی در دست‌رس بندگان قرار می‌گیرد، مانند: خطاب ' صلّ ' که از آن وجوب شرعی به دست می‌آید.
نکته:
تعریف یاد شده شامل تمامی مراحل حکم ـ مرحله جعل، انشا، ابلاغ، وصول و فعلیت ـ می‌گردد؛ بر خلاف تعریف به ' انه خطاب الشارع المتعلق بافعال المکلفین ' که مرحله جعل حکم را در بر نمی‌گیرد. علاوه بر این که همه خطاب‌های شارع در بردارنده حکم شرعی نیست و بعضی از احکام وضعی مانند: جزئیت و شرطیت و سببیت، خطابی به آنها تعلق نگرفته است.
منابع
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 384
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 55
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 336
- کتاب التعریفات : صفحه 41
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 19
- ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 313
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «احکام شرعی ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- احکام استقلالی، احکام اقتضایی، احکام تعبدی، احکام توصلی، احکام حقیقی، احکام ضمنی، احکام طریقی، احکام غیر منصوص، احکام فعلی، احکام معلق، احکام منصوص، حکم شرعی مقیّد به زمان، رخصت ( اصول فقه )، عزیمت
- به لحاظ ارشادبه حکم عقل:
- احکام ارشادی، احکام مولوی
- به لحاظ دلیل:
- احکام اصلی ( اصول فقه )، احکام اماری
- به لحاظ طلب:
- احکام الزامی، احکام وضعی ( اصول فقه )
- به لحاظ مراتب:
- احکام انشایی، احکام منجز، وضع شخصی، وضع نوعی
- به لحاظ واقع:
- احکام ظاهری، احکام واقعی
- به لحاظ چگونگی مطلوبیت متعلق:
- احکام غیری، احکام نفسی
وابسته
- احکام عقلایی، احکام عقلی ( اصول فقه )، استصحاب حکم شرعی، انحلال حکم شرعی، تبدل احکام، تداخل احکام، تضاد احکام خمسه، توقیفیت احکام شرعی، دوران حضرت محمد صلی الله علیه وآله
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه احکام شرعی ( اصول فقه ) به زیرصفحه احکام شرعی ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آرمان ها و واقعیت های اسلام : صفحه 204، 205
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 409
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 73، 86، 134، 204، 237، 294، 381، 382، 383، 384، 387، 406، 408
- اصطلاحات الاصول : صفحه 98، 171، 175
- اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 236، 241، 246، 333
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 229
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 13، 118، 119، 122
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 72، 81، 84، 107
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 238، 322
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 55، 300، 393
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 261، 326
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 13
- البیان فی تفسیرالقرآن : صفحه 265، 278
- الحاشیة علی استصحاب القوانین : صفحه 72
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 14، 35، 51، 54، 105، 184
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 26
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 22، 331
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 2 : صفحه 199
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 231، 336
- الفوائد الحائریة : صفحه 95، 109
- القواعد و الفوائد جلد 1 : صفحه 30، 39، 52، 54، 55، 58، 65، 179
- اللمع فی اصول الفقه : صفحه 51، 357
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1 : صفحه 89، 93
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 214
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : صفحه 20، 115، 318، 320، 346، 349، 354
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 6 : صفحه 33
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 62، 75، 84، 88
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 79
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 19
- المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 242
- المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 99، 100، 149
- الوافیة فی اصول الفقه : صفحه 200
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 260، 262
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 17، 297، 314، 360، 362
- ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 313
- بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 50
- بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 318
- بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 32
- بحوث فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 138، 245
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 29
- تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 16، 49
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 240، 248
- تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 274، 338
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 309
- تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 44
- حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 432
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 61، 115، 162، 165، 200
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 12، 29
- عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 19، 123، 136
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 15، 20، 21، 22، 56، 82، 191، 202، 343، 353، 363
- فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 2، 49، 266
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 598
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 186، 280
- فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 5، 13، 391
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 384، 455، 534
- کتاب التعریفات : صفحه 41
- کفایة الاصول : صفحه 377
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 84
- مبادی فقه و اصول : صفحه 44
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 3 : صفحه 6، 26، 28
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 23، 424
- مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 434
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 34، 46، 77، 88، 175، 176، 251، 444
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 220
- منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 420
- منتقی الاصول جلد 6 : صفحه 366
- نهایة الاصول : صفحه 396، 553
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 180
- نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 2، 4