احکام عقلی ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
احکام عقلی ( اصول فقه ) : ادراکات عقلیِ مبتنی بر مقدمات عقلی یا عقلی ونقلی
مراد از حکم عقل ـ بنابر نظر مشهور ـ صدور امر و نهی از سوی عقل نیست، بلکه مراد از آن، ادراک عقل است؛ یعنی عقل درک می‌کند که این کار مصلحت ملزمه و آن کار مفسده ملزمه دارد؛ بنا بر این، عقل انسان، امر و نهی یا بعث و زجر ندارد و ' افعل ' یا ' لا تفعل ' نمی‌گوید.
ادراک عقلی دو گونه است: مستقلات عقلی و غیر مستقلات عقلی.
مستقلات عقلی بخشی از مدرکات عقل است که عقل به طور مستقل و بدون هدایت شارع، آنها را درک می‌کند، مثل: ادراک حسن عدل و قبح ظلم.
و غیر مستقلات عقلی بخشی از مدرکات عقل است که عقل به طور مستقل قادر به درک آنها نیست، بلکه در بعضی از مقدمات نیاز به ارشاد و هدایت شارع دارد، مانند: وجوب مقدمه واجب و قبح عقاب بلا بیان.
منابع
- آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه 50
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 215
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 361
- المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 163
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 409
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه (246-247)
- المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 83
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «احکام عقلی ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
- احکام شرعی ( اصول فقه )، احکام عقلایی، استصحاب حکم عقلی، انحلال حکم عقلی، عقل ( دلیل )، عقل ( قوه ادراکی )، ملازمات عقلی
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه احکام عقلی ( اصول فقه ) به زیرصفحه احکام عقلی ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه 50
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 207، 409
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 28، 134، 135، 156، 188، 408
- اصطلاحات الاصول : صفحه 98، 184
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 215، 229
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 115، 123، 124
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 198
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 439
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 496
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 57
- الفوائد الحائریة : صفحه 95، 96، 100
- اللمع فی اصول الفقه : صفحه 357
- المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 22، 83
- المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 163
- المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 59
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : صفحه 506
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 494، 515
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 632
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 266، 267، 269
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 361
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 288
- شرح اصول فقه جلد 2 : صفحه 10
- عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 19، 123
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 126، 245، 262، 353، 374، 375
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 162
- فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 14
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 455
- مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 344
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 33، 34، 444
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه (246-247)
- منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 70
- نهایة الافکار جلد 4 جزء -1 : صفحه 24
- نهایة الافکار جلد 4-1 : صفحه 24