احکام واقعی

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ احکام واقعی

◄ احکام واقعی اولی

◄ احکام واقعی ثانوی

توضیح مفهومی

احکام واقعی : احکام مترتب بر موضوع بدون لحاظ علم و جهل مکلَّف، یا احکام مکشوف به علم و طریق علمی

احکام واقعی، از انواع احکام شرعی و مقابل احکام ظاهری بوده و دارای دو معنای اصطلاحی است:

1. بنا بر یک اصطلاح، حکم واقعی فقط شامل احکامی است که مکلَّف از طریق قطعی به آنها دست پیدا کند، به خلاف حکم ظاهری که مؤدّای اصل و اماره، هر دو، است. به عبارت دیگر، حکم واقعی، حکمی است که برای موضوع و متعلق ـ بدون لحاظ علم و جهل مکلف ـ جعل می‌گردد.

بنا بر این، احکام واقعی اگر چه در مقام جعل، متوجه مکلف جاهل نیز می‌شود، ولی علم یا جهل مکلف در تنجز و عدم تنجز تکلیف نسبت به او مؤثر است.

2. بنا بر اصطلاح دوم، احکام واقعی احکامی است که توسط ادله اجتهادی ثابت می‌گردد، چه این ادله، یقین آور باشد، مثل: نص قرآن و خبر متواتر، و یا ظن آور باشد، مثل: ظواهر قرآن و خبر واحد. پس حکم واقعی، حکمی را شامل می‌شود که یا قطع به آن وجود دارد و یا از طریق اماره ثابت می‌شود، و حکم ظاهری فقط شامل مؤدای اصل عملی ـ بنا بر حکم بودن آن ـ می‌گردد.

منابع

1. فرهنگ معارف اسلامی جلد 1 : صفحه 97
2. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 239
3. محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 221
4. انوار الاصول جلد 1 : صفحه 333
5. الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 109
6. درر الفوائد فی الحاشیة علی الفرائد جلد 1 : صفحه 193
7. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «احکام واقعی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

حکم شرعی واقعی، حکم واقعی

اعم

احکام شرعی ( اصول فقه )

اخص

احکام واقعی اولی، احکام واقعی ثانوی

وابسته

احکام ظاهری، استصحاب حکم واقعی، وظیفه واقعی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه احکام واقعی به زیرصفحه احکام واقعی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آراؤنا فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 121
• آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه 34، 57
• اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 58، 449، 506
• اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 25، 63، 67، 74، 350، 374، 386
• اصول الاستنباط : صفحه 177
• اصول الفقه جلد 1 : صفحه 16
• اصول الفقه جلد 2 : صفحه 239
• الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 74
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 51، 119
• الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 109
• المحصول فی علم اصول الفقه جلد 6 : صفحه 37، 44، 48، 50، 56
• المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 27، 117
• المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 141، 143
• المحکم فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 91
• الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : صفحه 523
• انوار الاصول جلد 1 : صفحه 333
• انوار الاصول جلد 2 : صفحه 229
• انوارالهدایة فی التعلیقة علی الکفایة جلد 2 : صفحه 17
• ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 225
• بحوث فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 222
• بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 17، 258
• بدایع الافکار : صفحه 159
• تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 43
• تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 39
• تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 75
• حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 67، 68، 79، 287
• درر الفوائد فی الحاشیة علی الفرائد جلد 1 : صفحه 193
• دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 167
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 15، 16، 17، 27
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 83، 218، 251
• فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 42، 47، 308
• فرهنگ معارف اسلامی جلد 1 : صفحه 97
• فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 252، 253
• فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 20، 101
• محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 221، 237
• مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 248، 448
• مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 70، 445
• نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 60
• نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 153
• نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 153