عملکردها

احکام عقلایی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

احکام عقلایی : اعتبارات مصوَّب از طرف عقلا برای تنظیم روابط اجتماعی

احکام عقلایی، احکام و قوانینی است که عقلا برای تنظیم روابط اجتماعی و اجرای عدالت میان خویش وضع نموده و خود را ملزم به تبعیت از آن می‌دانند و برای اجرای آن ضمانت اجرایی نیز در نظر می‌گیرند. این احکام اگر مورد امضا و یا دست کم عدم ردع (منع) شارع قرار بگیرد، در شرع نیز اعتبار پیدا می‌کند، مانند بسیاری از احکام جاری در معاملات، زیرا احکام عقلایی، هر چند از طرف کسانی که دارای قوه عقل و شعور هستند تنظیم و وضع می‌شود، ولی الزاماً مورد تأیید عقل مستقل نیست، زیرا اولاً: عقلا آگاه به تمامی علوم نیستند، و ثانیاً: گرفتار امیال نفسانی، ملی، قومی و گروهی‌اند؛ از این رو است که اکثر عقلای عالم قوانینی برای ربا خواری، دایر کردن مراکز قمار و فحشا و غیره تصویب نموده‌اند.

منابع

  1. مبادی فقه و اصول : صفحه 224
  2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «احکام عقلایی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

حکم عقلایی

اعم

اَحکام

وابسته

احکام شرعی ( اصول فقه )، احکام عقلی ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه احکام عقلایی به زیرصفحه احکام عقلایی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الفوائد الحائریة : صفحه 100
  • مبادی فقه و اصول : صفحه 224