سیره
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
سیره : عادت مستمرّ مردم یا گروهی خاص بر انجام یا ترک کاری
کلمه ' سیره ' اسم مصدر از ماده ' سیر ' و بر وزن ' فِعله ' است، که در زبان عربی بر نوع دلالت می‌کند؛ برای مثال، ' جَلسه ' به معنای نشستن، ولی ' جِلسه ' به معنای سبک و نوع نشستن می‌باشد؛ بنابراین ' سیر ' یعنی رفتار، ولی ' سیره ' یعنی نوع و سبک رفتار.
سیره در اصطلاح، یعنی استمرار روش و شیوه مستمر عملی در میان مردم بر انجام کاری و یا ترک عملی. و اگر مراد از مردم (ناس) همه عقلا باشد، این سیره را سیره عقلا و اگر همه مسلمین یا پیروان مذهب و یا گروهی خاص از مسلمانان باشد آن را سیره متشرعه می‌نامند.
نکته:
سیره عقلایی گاهی برای اثبات حکم واقعی به کار می‌رود، مانند سیره عقلا بر این امر که حیازت سبب ملکیت است و یا احراز رضایت قلبی مجوز تصرف در مال غیر است هر چند او اذن زبانی بر تصرف نداده باشد؛ مثال اول برای احکام وضعی و مثال دوم برای احکام تکلیفی است.
و گاهی سیره عقلایی برای اثبات حکم ظاهری به کار می‌رود، مانند سیره عقلا بر این که قول لغوی، ظواهر کتاب، خبر ثقه و غیر اینها حجت می‌باشد.
منابع
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 159
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 127
- شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 327
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 413
- فرهنگ اصطلاحات اصولی : صفحه 145
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 199
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
- سیره متشرعه
- به لحاظ عصر:
- سیره غیر معاصر معصوم ( ع )، سیره معاصر معصوم ( ع )
- به لحاظ منشأ:
- سیره عقلا
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سیره به زیرصفحه سیره/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 157، 159
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 199
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 14
- بحوث فی علم الاصول جلد 4 : صفحه (233-234)، 395
- تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 101
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 127
- شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 327
- فرهنگ اصطلاحات اصولی : صفحه 145
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 413
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 105
- نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 137