عملکردها

سیره عقلا

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

سیره عقلا : عادت عقلی عقلا بر فعل یا ترک کاری

سیره عقلا، به معنای روش و شیوه مستمر عملی همه عقلای عالم بر انجام یا ترک عملی است.

توضیح:

عقلای عالم، با این که در زمان‌ها و مکان‌های مختلف زندگی می‌کنند و دارای دین، مذهب و فرهنگ متفاوت می‌باشند، در مواردی بدون توافق قبلی، عملی یکسان را به طور مستمر انجام می‌دهند؛ برای مثال، همه آنها ظواهر کلام را حجت دانسته و به آن تمسک می‌نمایند و یا همه عقلا در چیزهایی که علم و تخصصی درباره آنها ندارند به خبره رجوع می‌کنند؛ چنان که مریض به طبیب و جاهل به عالم رجوع می‌کند.

برخی سیره عقلایی را فراگیرتر از سلوک و رفتار خارجی دانسته و آن را شامل مرتکزات عقلایی نیز می‌دانند، هر چند بر طبق آن مرتکزات، در خارج هیچ گونه عملی صورت نگیرد [۱] .

سیره عقلایی انواعی دارد:

1. گاهی سیره عقلایی موضوع حکم شرعی را تبیین می‌نماید؛

2. گاهی سیره عقلایی ظهور الفاظ را منقح نموده و در کشف مراد متکلم، چه شارع و چه غیر آن، دخالت می‌نماید؛

3. گاهی سیره عقلایی سبب استنباط حکم شرعی می‌گردد، و آن در جایی است که در مسئله، نصی وجود نداشته باشد.

نیز ر.ک:عرف ( اصول فقه ).

پانوشت

  1. بحوث فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 234

منابع

  1. الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه (197-198)
  2. کتابشناسی اصول فقه شیعه : صفحه 30
  3. دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 127
  4. المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 168
  5. مبادی فقه و اصول : صفحه (203-207)
  6. شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 327
  7. منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 413
  8. الرسائل جلد 2 : صفحه 130
  9. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 162
  10. منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 292
  11. تحریرالمعالم : صفحه 31
  12. مفاتیح الاصول : صفحه 194
  13. المعجم الاصولی : صفحه (639-640)
  14. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سیره عقلا» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

التزامات عقلائیه، بنای عملی عقلا، تبانی عقلا، روش عقلا، سیره عقلایی، طریقه عقلاء

اعم

سیره

وابسته

ارتکاز عقلا، تعارض ظاهر کتاب و سیره عقلا، حجیت سیره عقلا، سیره متشرعه، مرتکزات عقلایی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سیره عقلا به زیرصفحه سیره عقلا/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 529
  • اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 65، 357
  • اصطلاحات الاصول : صفحه 54، 58، 144، 182، 199، 215
  • اصول الاستنباط : صفحه 269
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 37
  • اصول الفقه جلد 2 : صفحه 88، 89، 94، 132، 159، 161، 162، 259، 260
  • الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه (197-198)، 198، 200، 457، 653، 661، 664، 670
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 10، 100، 123، 147، 170
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 9، 370
  • الرسائل جلد 2 : صفحه 130
  • الفوائد الحائریة : صفحه 69، 71
  • المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 373
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 267، 274، 296، 298
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 89
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 17، 361
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 151، 317، 368
  • المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 168، 169
  • المعجم الاصولی : صفحه (639-640)
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 134
  • انوار الاصول جلد 2 : صفحه 461
  • انوار الاصول جلد 3 : صفحه 158، 196، 317، 318، 319، 321
  • بحوث فی الاصول جلد -3 : صفحه 15
  • بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 362
  • بحوث فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 234، 237، 243، 246، 247، 250، 254
  • بحوث فی علم الاصول جلد 6 : صفحه 20، 21
  • بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 401
  • تحریرالمعالم : صفحه 31
  • تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 101
  • تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 495
  • تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 104، 106، 132، 133، 546، 550، 579
  • حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 134، 137
  • دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 111، 276، 277
  • دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 127، 129، 164، 180
  • شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 327
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 224، 238، 239، 357، 380، 413، 415
  • فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 163
  • فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 582
  • فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 192
  • کتابشناسی اصول فقه شیعه : صفحه 30
  • کفایة الاصول : صفحه 348، 439
  • مبادی فقه و اصول : صفحه (203-207)
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 368
  • مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 196
  • مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 10، 241، 442، 448
  • مفاتیح الاصول : صفحه 194
  • منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 413
  • منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 229، 298، 302، 305
  • منتقی الاصول جلد 6 : صفحه 33
  • منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 292
  • نهایة الاصول : صفحه 294
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -1 : صفحه 34، 35، 36
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 22، 78، 242، 248
  • نهایة الافکار جلد 4-1 : صفحه 34، 35، 36
  • نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 22، 78، 242، 248