مطلق و مقید ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
مطلق و مقید ( اصول فقه ) : دو صفت لفظ به لحاظ گستره شمول بر افراد ماهیت
مطلق و مقید، از صفات لفظ بوده و گاهی صفت معنا نیز می‌شود؛ به خلاف اطلاق و تقیید که صفت معنا بوده و گاهی صفت لفظ نیز می‌گردد.
درباره شیوع و سریان در مطلق دو نظریه وجود دارد:
1. شیوع و سریان در مطلق، به وضع است؛
2. شیوع و سریان در مطلق، به وسیله جریان مقدمات حکمت است (نظر مشهور) .
نکته:
اطلاق و تقیید، یک امر نسبی است؛ به این معنا که هرگاه مفهومی با یکی از حالات عوارض و اوصافش سنجیده شود چنان چه آن مفهوم رها و وارسته از آن قید در نظر گرفته شود نسبت به آن، مطلق است و هر گاه همراه با قید لحاظ شود، مقید است، مثل ' اعتق رقبة مؤمنة ' که نسبت به قید مؤمنه، مقید، و نسبت به قید دیگری مانند عدالت، مطلق است.
پانوشت
منابع
- دروس فی الفقه المقارن جلد 1 : صفحه 149
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 122
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
- به لحاظ اجزاء:
- مطلق ( اصول فقه )، مقیَّد
- به لحاظ سبب:
- مطلق و مقید متحد السبب، مطلق و مقید مختلف السبب
- به لحاظ کیفیت تقیید:
- مطلق و مقید عنوانی، مطلق و مقید موردی
- به لحاظ کیفیت حکم:
- مطلق و مقید ایجابی، مطلق و مقید سلبی، مطلق و مقید مختلف در سلب و ایجاب
- به لحاظ مفادحکم:
- مطلق و مقید متحد الحکم، مطلق و مقید مختلف الحکم
وابسته
- اطلاق و تقیید، تعارض مطلق و مقید، جمع بین مطلق و مقید، قاعده احترازیت قیود، نسبیت مطلق و مقید، نظریات مطلق
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مطلق و مقید ( اصول فقه ) به زیرصفحه مطلق و مقید ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- جلد 2 : صفحه 577
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 514
- اصطلاحات الاصول : صفحه 246
- اصول الاستنباط : صفحه 171
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 165، 167، 168
- اصول الفقه : صفحه 157
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 5
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 275
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 219
- القواعد و الفوائد جلد 1 : صفحه 209
- اللمع فی اصول الفقه : صفحه 132
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 3 : صفحه 141
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 587، 589، 590، 591، 609، 611
- المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 9
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 191، 192، 211، 216
- بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 307، 401، 409، 441
- تحریرالمعالم : صفحه 135
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 535، 561
- تقریرات اصول : صفحه 101
- تقنین اصول الفقه : صفحه 145
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 523، 537
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 545، 563
- دروس فی الفقه المقارن جلد 1 : صفحه 149
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 389
- عدة الاصول (ط.ق) جلد 2 : صفحه 129، 131
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 195، 197
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 562
- کفایة الاصول : صفحه 282
- مبادی فقه و اصول : صفحه 241
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 121، 122
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 344
- محاضرات فی اصول الفقه : صفحه 344
- معارج الاصول : صفحه 91
- معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 150
- منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 405، 407
- منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 240
- نهایة الاصول : صفحه 369
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 559، 579