مطلق ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
مطلق ( اصول فقه ) : لفظ شامل تمام افراد یک ماهیت
مطلق، در لغت، اسم مفعول از باب افعال و به معنای رها شده، مرسل و چیزی است که قید ندارد.
در اصطلاح اصول، هرگاه لفظی بر معنایی شایع دلالت کند که شامل تمام افراد ماهیت می‌شود و قابل صدق بر افراد ماهیت کلی است، آن را مطلق می‌گویند.
در چگونگی شمول مطلق بر افراد ماهیت، دو نظر وجود دارد:
1. شمول آن به وضع واضع است؛ 2. شمول آن به کمک جریان مقدمات حکمت است (نظر مشهور اصولیون) .
وجه اشتراک لفظ مطلق و عام این است که هر دو بر همه افراد دلالت می‌نماید، مثل این که دستور عامی وارد شده مبنی بر این که: ' همه دانشمندان را احترام کنید ' و هم چنین به صورت مطلق گفته شده: ' دانشمند را احترام کنید '، که در هر دو، حکم به وجوب احترام شامل همه افراد می‌شود.
اما دو تفاوت عمده دارند:
1. دلالت عام بر افراد، به وضع واضع بستگی دارد، در حالی که دلالت مطلق ـ بر اساس دیدگاه مشهور ـ به واسطه مقدمات حکمت است؛ از این رو در مقام تعارض بین عام و مطلق، عام مقدم است، هر چند برخی این تقدم را قبول ندارند؛
2. دلالت عام نوعاً استغراقی و گاهی بدلی است، ولی دلالت مطلق، نوعاً بدلی و گاهی استغراقی است.
منابع
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 514
- بحوث فی علم الاصول : صفحه 206
- المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 135
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 167
- اصول الاستنباط : صفحه 167
- اصطلاحات الاصول : صفحه 246
- مبادی فقه و اصول : صفحه 241
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 334
- مفاتیح الاصول : صفحه 192
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 150
- تقریرات اصول جلد -2 : صفحه 134
- معارج الاصول : صفحه 91
- تمهید القواعد : صفحه 222
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة : صفحه 134
- کفایة الاصول : صفحه 282
- ایضاح الکفایة جلد 3 : صفحه 525
- سیری کامل در اصول فقه جلد 8 : صفحه 603
- سیری کامل در اصول فقه جلد 9 : صفحه 64
- الموجز فی اصول الفقه : صفحه 218
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مطلق ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مطلق ( اصول فقه ) به زیرصفحه مطلق ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 440، 451، 514، 516، 518، 521، 522، 523، 532، 533
- اصطلاحات الاصول : صفحه 246
- اصول الاستنباط : صفحه 167
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 167
- اصول الفقه : صفحه 157
- اصول فقه : صفحه 170
- التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول : صفحه 418
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 414
- القواعد و الفوائد جلد 1 : صفحه 239
- اللمع فی اصول الفقه : صفحه 132
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 313، 314، 368
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 456، 590، 591، 600، 609
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 444
- المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 141
- المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 135
- الموجز فی اصول الفقه : صفحه 218
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 91، 191، 192، 202، 208
- ایضاح الکفایة جلد 3 : صفحه 525
- بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 313، 408
- بحوث فی علم الاصول : صفحه 206
- تحریرالمعالم : صفحه 287
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 535، 538، 551
- تقریرات اصول جلد -2 : صفحه 134
- تقریرات اصول : صفحه 101
- تمهید القواعد : صفحه 222
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 150، 523، 534
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 545
- سیری کامل در اصول فقه جلد 8 : صفحه 603
- سیری کامل در اصول فقه جلد 9 : صفحه 64
- عدة الاصول (ط.ق) جلد 2 : صفحه 129، 130
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 166، 195، 197، 198
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 562، 581
- کفایة الاصول : صفحه 282، 285، 289
- مبادی فقه و اصول : صفحه 7، 241
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 334، 344، 364، 373، 380
- معارج الاصول : صفحه 91
- مفاتیح الاصول : صفحه 192
- منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 295، 407، 420، 463
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة : صفحه 134
- نهایة الاصول : صفحه 370
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 559