آیات مکّی
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
آیات مکّی : آیات نازل شده در مکه یا پیش از هجرت
به دلیل اختلاف در ضوابط مکی و مدنی، تعریف آیات مکّی نیز دچار اختلاف شده است که به طور اختصار اشاره می‌شود:
1. آیاتی که پیش از هجرت نازل شده، مکی است؛ هر چند در مکه نازل نشده باشد (معیار زمانی) . این قول مشهور است.
2. آیاتی که در مکه نازل شده، مکی است؛ گرچه پس از هجرت نازل شده باشد (معیار مکانی) .
3. آیاتی که خطاب به اهل مکه است و غالباً با 'یا ایها الناس' آمده، آیات مکی است (معیار خطابی) . این قول کلیت ندارد و به ابن‌مسعود منسوب است.
برخی از ویژگی‌های آیات مکی:
1. محور اساسی آیات مکی مسائل اعتقادی از قبیل توحید و معاد و… است؛ 2. بیشتر آیات مکی لحنی ملایم و نرم دارند؛ 3. کوتاه بودن اکثر آیات و سورههای مکی.
در باره تعداد آیات مکی ارقام 4613و 4780 نقل شده است.
نیز ر.ک:تعداد آیات مکی، ضوابط مکی و مدنی، ضوابط شایع مکی و مدنی.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (187-192)
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 129
- لمحات من تاریخ القرآن : صفحه 334
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 36
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 307
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
- آخرین آیه مکی، آیات مکّی در باره اهل مدینه، آیات مکّی شبیه مدنی، آیات مکّی مدنی الحکم، اولین آیه مکی
- به لحاظ استتمال برخصوصیات آیات مدنی:
- آیات مکّی در سورههای مدنی
- به لحاظ اقسام:
- آیات محمول مکّی
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیات مکّی به زیرصفحه آیات مکّی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 36، 38، 46، 68، 96
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (187-192)، 259
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 259
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 129
- علوم قرآن و فهرست منابع جلد 1 : صفحه 73
- لمحات من تاریخ القرآن : صفحه 334
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 4 : صفحه 198
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 215، 307