استنجاء
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
استنجاء
استنجاء: تطهیر محل خروج بول و غایط پس از تخلّی.
از آن در باب طهارت بحث شده است.
استنجاء هر چند ذاتاً پسندیده است، لیکن به عنوان مقدّمه عبادت هایی که طهارت از خبث (--» خبث) در آن‌ها شرط است، واجب می‌شود. 1
اگر انسان به عمد استنجا را ترک کند و نماز بخواند، نمازش باطل است. به قول مشهور، صورت فراموشی نیز همین حکم را دارد. 2
تطهیر محل خروج ادرار تنها با آب مطلقِ پاک (--» آب مطلق) ، تحقّق می‌یابد و در لزوم دو بار یا کفایت یک بار شستن با آب قلیل (--» آب قلیل) ، اختلاف است. محل خروج غایط به آب، بلکه هر چیزی که بر طرف کننده
نجاست است - مانند سنگ (--» استجمار) و پنبه - پاک می‌گردد، مشروط بر آن که نجاست به اطراف مخرج سرایت نکرده باشد که در این صورت، تنها با آب پاک می‌شود. 3 در صورت استفاده از آب، مخرج غایط باید به گونه‌ای شسته شود که علاوه بر عین نجاست، اثر آن - ذرّات ریزی که دیده نمی‌شوند - نیز از بین برود. 4
استنجاء با چیز نجس، استخوان، سرگین و آنچه در شرع، محترم شمرده شده، جایز نیست. در کفایت استنجاء با چیزهای یاد شده جز با چیز نجس که کفایت نمی‌کند، اختلاف است. 5
استحباب تسریع در استنجاء پس از قضای حاجت، 6 ترجیح آب بر سنگ در استنجای از غایط، 7 تقدیم استنجای از غایط بر استنجای از بول و خواندن دعاهای وارد شده 8 و کراهت استنجاء با دست راست، از آداب آن است. 9
(--» آب استنجاء)
1 - جواهر الکلام 2 14.
2 - 364.
3 - العروة الوثقی 1 172.
4 - جواهر الکلام 2 2422.
5 - 48 - 55.
6 - الحدائق الناضرة 2 64.
7 - جواهر الکلام 2 33.
8 - العروة الوثقی 1 179.
9 - جواهر الکلام 2 7.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 460
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
مقصود از استنجا تطهیر محل بول و غایط است.
مترادفات
از واژه «استنجاء» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- استنجا از حقنه، استنجا از غیر معتاد، استنجا از کرم، استنجا با مشکوک الغصبیه، استنجا با مغصوب، استنجاءتوسط غیر، استنجای غیرمختون
- به لحاظ تیمم:
- استنجا بعد از تیمم، استنجا قبل از تیمم
- به لحاظ جنسیت:
- استنجای زن، استنجای مرد
- به لحاظ قبله:
- استنجا پشت به قبله، استنجا رو به قبله
- به لحاظ موجب استنجا:
- استنجا از ادرار، استنجا از باد دُبُر، استنجا از خواب، استنجا از مدفوع
- به لحاظ وضو:
- استنجا بعد از وضو، استنجا قبل از وضو
- به لحاظ پاک کننده:
- استنجا با آب، استنجا با غیر آب
وابسته
- آلات استنجا، استطابه ( نظافت )، پوشش دست برای استنجای میت، تجدید وضو بعد استنجا، ترشح هنگام استنجا، تقدیم استنجا، تیمم قبل از استنجا، جمع مطهرین در استنجا، حد استنجا، دعا هنگام استنجا، شک در استنجا، غساله استنجا، فوریت استنجا، وضو بعد استنجا، وضو در مکان استنجا، وضو قبل از استنجا
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استنجاء به زیرصفحه استنجاء/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==index.php?catid=50
- الجامع للشرائع : صفحه 26
- الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 2 : صفحه 29
- المبسوط فی فقه الامامیة جلد 1 : صفحه 16
- المعتبرفی شرح المختصر جلد 1 : صفحه 120، 127
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 4 : صفحه 112
- الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 1 : صفحه 83
- الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 2 : صفحه 325
- الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 3 : صفحه 104
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 2 : صفحه 13
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 1 : صفحه 18
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 460
- فقه السنة جلد 1 : صفحه 35
- فقه الصادق (ع) جلد 1 : صفحه 194
- کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 1 : صفحه 96
- کشاف القناع جلد 1 : صفحه 64
- کشف اللثام (ط ق) جلد 1 : صفحه 19
- مصطلحات الفقه : صفحه 67
- منتهی المطلب (ط ق) جلد 1 : صفحه 39