عملکردها

مرجحات سندی ( اعم )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

مرجحات سندی ( اعم ) : عوامل رجحان یکی از اخبار متعارض به لحاظ سند

مرجحات سندی، مقابل مرجحات دلالی بوده و به مرجحاتی گفته می‌شود که سبب رجحان یکی از دو خبر متعارض از نظر سند می‌گردد. برخی از این مرجحات عبارت است از:

1. کثرت روات: هرگاه شمار راویان یکی از دو خبر متعارض بیشتر از دیگری باشد، رجحان از آنِ همان خبر است، زیرا ظن حاصل از خبری که راویانش بسیار است، قوی تر است از ظن حاصل از خبری که راویانش کم می‌باشد؛

2. علو سند: مراد از علو، کم بودن واسطه‌ها است؛ یعنی هر اندازه که تعداد واسطه‌ها میان راوی و امام (ع) کمتر باشد، آن خبر از نظر سند ارزنده تر بوده و بر خبر دیگر مقدم می‌شود، زیرا در خبری که علو سند دارد احتمال خطا کمتر است؛

3. صفات کمالی راوی: هرگاه راوی یکی از دو خبر متعارض، از نظر دارا بودن صفات کمالی هم چون: علم، تقوا، فطانت و حسن ضبط، بر راویان دیگر برتری داشته باشد، ترجیح با روایت او خواهد بود، زیرا خبری که به وسیله ارباب علم و تقوا روایت شود، اطمینان بخش تر و از خطا محفوظ تر است.

منابع

  1. معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه (250-251)
  2. تحریرالمعالم : صفحه 228
  3. المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 2 : صفحه (205-207)
  4. المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 260
  5. مفاتیح الاصول : صفحه 689
  6. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 208
  7. التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه 175
  8. بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 157
  9. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 574
  10. شرح رسائل جلد 7 : صفحه 266
  11. شرح رسائل جلد 7 : صفحه 263
  12. شرح رسائل جلد 7 : صفحه 162
  13. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «مرجحات سندی ( اعم )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

ترجیحات سندی ( اعم )، مرجح خبری، مرجح روایی

اعم

مرجحات تعارض

اخص

ترجیح به شهرت
به لحاظ جایگاه:
مرجحات خارجی، مرجحات داخلی
به لحاظ مرجح به:
مرجح جهتی، مرجح متنی
به لحاظ مصادیق:
احدثیت روایت، صفات راوی ( اصول فقه )، قلت وسایط، کثرت روات، مخالفت عامه، مخالفت میل حکّام، موافقت اجماع، موافقت احتیاط، موافقت اصل، موافقت سنت، موافقت کتاب، موافقت مشهور، نقل به لفظ
به لحاظ ورودنص:
مرجحات غیر منصوص، مرجحات منصوص

وابسته

مرجحات دلالی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مرجحات سندی ( اعم ) به زیرصفحه مرجحات سندی ( اعم )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصطلاحات الاصول : صفحه 239
  • اصول الفقه جلد 2 : صفحه 208، 227
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 463
  • التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه 175
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : صفحه 414، 421، 424
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 260
  • المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 2 : صفحه (205-207)
  • انوار الاصول جلد 3 : صفحه 574
  • بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 68
  • بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 155، 157، 403، 411
  • تحریرالمعالم : صفحه 228
  • تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 516
  • حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 216، 219، 586
  • شرح رسائل جلد 7 : صفحه 162، 263، 266
  • عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 376، 378
  • فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 801
  • فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 778
  • معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه (250-251)
  • مفاتیح الاصول : صفحه 689
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 187، 189، 190، 191، 193، 195
  • نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 139، 187، 189، 190، 191، 193، 195