احدثیت روایت
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
احدثیت روایت : تأخّر زمان صدورِ یکی از دو یا چند روایت متعارض
احدثیت روایت از مرجحات سندی می‌باشد و به این معنا است که هر گاه دو روایت با هم تعارض نمایند و یکی از آن دو از امام معصومِ متقدم، و دیگری از امام معصومِ متأخر باشد، و یا این که دو روایت متعارض از یک معصوم (ع) در دو زمان، روایت شده باشد، در هر دو صورت، به روایت جدیدتر عمل می‌شود؛ یعنی روایتی که بعد از دیگری صادر شده است.
یکی از ادله‌ای که برای تمسک به احدثیت روایت به آن استدلال شده، روایتی است از امام صادق (ع) که در ضمن آن حضرت به یکی از یاران خود می‌فرماید: ' اگر امسال برای تو حدیثی را بیان کنم، سپس سال آینده که نزد من آمدی حدیث دیگری برایت باز گو کنم که از لحاظ محتوا خلاف حدیث قبل باشد، به کدام یک عمل خواهی نمود؟ آن شخص عرض می‌کند: به حدیث دومی عمل می‌کنم، حضرت می‌فرماید: خداوند تو را رحمت نماید ' [۱] .
برخی مانند مرحوم ' مظفر ' به دلالت این روایت خدشه کرده‌اند؛ زیرا احتمال دارد حدیث دوم در مقام بیان حکم واقعی و حدیث اول در مقام تقیه صادر شده باشد و یا مسئله بر عکس باشد؛ پس صرف این که حدیثی بعد از حدیث دیگری صادر شود، دلیل بر رجحان نیست و رجحان، احتیاج به قراین دیگری دارد.
پانوشت
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «احدثیت روایت» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه احدثیت روایت به زیرصفحه احدثیت روایت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 20
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 223، 224
- المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 195
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 362
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 441
- منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 52
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 412
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 8 : صفحه 148، 188
- نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 189
- نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 189