تخییر ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تخییر ( اصول فقه ) : آزادی انتخاب یکی از دو یا چند گزینه
تخییر، به معنای آزادی انسان در انتخاب یکی از دو یا چند گزینه می‌باشد؛ به این معنا که هر کدام را خواست، انتخاب نموده و طبق آن عمل می‌کند. به این ترتیب، دامنه تخییر اعم از ' اصل تخییر ' می‌باشد که فقط در ' دوران بین محذورین ' جاری است.
از تخییر، در مباحثی از علم اصول سخن به میان آمده است:
1. در مبحث اصل عملی تخییر؛ که طبق آن، در دوران بین محذورین، مکلف در انتخاب هر یک از دو طرف محذور آزاد است. مشهور اصولی‌ها این تخییر را عقلی دانسته‌اند؛
2. در مبحث تعارض ادله؛ بعضی معتقدند هرگاه دو خبر با هم تعارض کنند و هیچ گونه مرجحی وجود نداشته باشد، باید به مضمون اخبار تخییر، که مکلف را در اخذ به هر یک از دو خبر مخیر نموده است، عمل کرد. مشهور، این تخییر را تخییر فقهی ـ مقابل تخییر اصولی ـ می‌دانند؛
3. در مبحث تزاحم دو دلیل ـ در مقام امتثال ـ و عجز مکلف از امتثال هر دو؛ که اصولیون در فرض عدم وجود مرجح در مقام، او را در امتثال هر یک از آن دو مخیر دانسته‌اند.
منابع
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 406
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 244
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 523
- اصول فقه : صفحه 252
- المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 133
- کفایة الاصول : صفحه 404
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 196
- الرسائل جلد 2 : صفحه 56
- اصول الفقه : صفحه 37
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 3
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 280
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اخص
- تخییر استمراری ( اصول فقه )، تخییر اصولی، تخییر انحلالی، تخییر بدوی، تخییر بین اقل و اکثر، تخییر بین متباینین، تخییر تکوینی، تخییر شرعی، تخییر ظاهری، تخییر عقلایی، تخییر عقلی، تخییر فقهی، تخییر واقعی
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تخییر ( اصول فقه ) به زیرصفحه تخییر ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 3، 236
- اصطلاحات الاصول : صفحه 102
- اصول الاستنباط : صفحه 233، 235، 256، 302
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 39
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 196، 204، 215، 217، 218، 234
- اصول الفقه : صفحه 37
- اصول فقه : صفحه 252
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 543، 544، 545
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 360، 362
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 438
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 176
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 2 : صفحه 326
- الرسائل جلد 2 : صفحه 56
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 406
- القواعد و الفوائد جلد 1 : صفحه 143، 191، 192
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 160
- المحکم فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 216، 438
- المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 35، 133، 225، 226، 244، 249
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 173، 505، 507
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 523، 570
- بحوث فی الاصول جلد -3 : صفحه 58
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 104، 246، 338
- تحریرالمعالم : صفحه 51
- تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 180
- تقریرات اصول : صفحه 122
- تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 568، 581
- حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 571، 576
- درر الفوائد : صفحه 648
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 341
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 249، 589
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 199
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 117، 280، 306، 321، 438، 448
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 762
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 2 : صفحه 42
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 334
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 25، 27، 28، 197، 688، 766، 769
- کفایة الاصول : صفحه 404، 505، 508
- مبادی اصول الفقه : صفحه 126
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 244
- مجمع الافکار و مطرح الانظار جلد 3 : صفحه 395
- مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 352، 353
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 314، 316، 317، 319، 422، 431
- نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 170، 175، 180، 181، 184، 209
- نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 170، 175، 180، 181، 184، 209