عملکردها

تخییر ظاهری

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تخییر ظاهری : آزادی انتخاب یکی از دو یا چند حکم ظاهری، بعد از جهل یا شک در حکم واقعی

تخییر ظاهری، مقابل تخییر واقعی و به معنای تخییر بین دو یا چند حکم ظاهری است، مانند: تخییر مکلف در أخذ به یکی از دو خبر متعارض.

توضیح:

اگر به فرض، دو خبر وجود داشته باشد که یکی می‌گوید نماز جمعه واجب و دیگری می‌گوید حرام است، در این جا، مکلف در انتخاب یکی از این دو خبر آزاد است؛ اگر خبر اول را انتخاب کرد، وجوب نماز جمعه در حق او ثابت می‌گردد و او ملزم به انجام آن خواهد بود و اگر خبر دوم را انتخاب کرد، حرمت نماز جمعه برای او ثابت می‌شود و ملزم به ترک آن است. این گونه تخییر را ' تخییر ظاهری ' می‌گویند، زیرا مکلف در اخذ یکی از دو حجت آزاد است و چون حجیت، یک حکم ظاهری می‌باشد، پس تخییر در آن هم تخییر ظاهری نام دارد.

نظر مشهور در اخبار متعارض آن است که تخییر در آن، تخییر ظاهری است؛ در مقابل تخییر واقعی، که در نتیجه آن، امری بر انسان مباح می‌شود، مانند آن که شخص بین آشامیدن آب و ترک آن مخیر باشد.

منابع

  1. الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 438
  2. دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 591
  3. اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 231
  4. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 540
  5. منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 565
  6. علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 282
  7. المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 484
  8. المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 238
  9. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تخییر ( اصول فقه )

وابسته

تخییر واقعی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تخییر ظاهری به زیرصفحه تخییر ظاهری/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 231
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 438
  • المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 484
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 238، 243
  • انوار الاصول جلد 3 : صفحه 540
  • دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 591
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 282
  • مجمع الافکار و مطرح الانظار جلد 3 : صفحه 394
  • منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 565