عملکردها

تخییر بین متباینین

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تخییر بین متباینین : تخییر بین دو شیء فاقد قدر متیقن در مقام امتثال

تخییر بین متباینین، که مقابل تخییر بین اقل و اکثر می‌باشد، عبارت است از تخییر در اموری که رابطه آنها با یک دیگر تباینی است ـ ارتباط اقل و اکثری ندارند ـ و هیچ قدر متیقنی میان آنها وجود ندارد، مثل: تخییر در خصال کفاره که مکلف، بین اطعام فقیر یا شصت روز روزه و یا آزاد کردن بنده مخیر است. در این مثال، به تک تک آن موارد امر شده است و تخییر، از عطف آنها به هم با کلمه ' أو ' فهمیده می‌شود. ولی گاهی فقط یک امر وجود دارد، اما چون به جامع انتزاعی میان افراد متباین تعلق گرفته است، عقل به تخییر حکم می‌کند، مانند آن که مولا به عبد خود بگوید: ' اشتر قلماً '، که در این صورت عبد بین خریدن قلم حبر (مداد) و قلم رصاص (فلزی) و غیر آنها مخیر است.

منابع

  1. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 95
  2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تخییر ( اصول فقه )

وابسته

تخییر بین اقل و اکثر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تخییر بین متباینین به زیرصفحه تخییر بین متباینین/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 94، 95
  • المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 128
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 254
  • منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 88