عملکردها

بَیْضه ( تخم )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

بیضه

بیضه: تخم.

قسمت زیرین دستگاه تناسلی نر، که از دو جزء همسان تشکیل شده است،

بیضه نامیده می‏شود؛ از این‏رو، به صورت تثنیه یعنی »بیضتین«، »خُصْیتین« و »اُنْثیین« نیز استعمال شده است. از این عنوان به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، نکاح، اطعمه و اشربه، قصاص و دیات، سخن رفته است.

بیضه انسان جزو عورت) ر عورت (و پوشاندن آن از بیننده محترم) ر ناظر محترم (- جز همسر - واجب است. 1

از محرّمات حیوان ذبح شده، بیضه آن است. 2

اگر کسی به بیضه دیگری آسیب برساند، قصاص می‏شود) ر قصاص (. ولی در فرض آسیب رسیدن به یک بیضه، چنانچه با قصاص، احتمال آسیب دیدن بیضه دیگر یا آلت تناسلی جانی برود، و نیز در فرض زن بودن جانی، دیه ثابت می‏شود. 3

قطع دو بیضه موجب دیه کامل و به قول مشهور، قطع هر یک، موجب نصف دیه است. مقابل قول مشهور، قول ثبوت دو سوم دیه کامل در قطع بیضه چپ و یک سوم در قطع بیضه راست است. 4

اگر بیضه بر اثر جنایت، ورم کند دیه آن چهارصد مثقال شرعی طلا است. 5 به انسان یا حیوانی که بیضه او کشیده شده است »اخته« گفته می‏شود) ر اخته (.

1. جواهر الکلام 272. 5 270 /43. 4 378 - 377 /42. 3 342 /36. 2 183 /8.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 161

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «بَیْضه ( تخم )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

أنثیان، انثیین، تخم ( بیضه )، خایه، خصیان، خصیتان، خُصْیَه

اعم

اعضا

اخص

بیضه اخته، بیضه حلال گوشت، بیضه سگ آبی

وابسته

پیوند بیضه، تقلص بیضتین، جنایت بر بیضه، خروج منی از سوراخ بیضتین، دیه بیضه، فتق بیضه، قصاص بیضه، قطع بیضه

منابع

  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 6 : صفحه 319
  • الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 5 : صفحه 263
  • سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 25 : صفحه 503
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 161
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 463