اطلاق ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اطلاق ( اصول فقه ) : شمول معنا نسبت به تمام افراد یک ماهیت
اطلاق، در لغت به معنای ارسال، شیوع، رهایی و عدم تقید می‌باشد.
بیشتر اصولیون ـ از روی مسامحه ـ میان اطلاق و مطلق از نظر تعریف اصطلاحی فرق نگذاشته‌اند. هر چند ـ به نظر غیر مسامحی ـ مطلق، لفظی است که بر معنای دارای اطلاق دلالت می‌کند؛ یعنی تمامی افراد ماهیت خاص را شامل می‌شود، مانند: ' العالم ' که شامل تمامی دانشمندان می‌شود.
فرق بین اطلاق و مطلق در این است که اطلاق، اولا ' و بالذات صفت معنا است و ثانیا ' و بالعرض می‌تواند صفت لفظ نیز باشد، اما مطلق، اولا ' و بالذات صفت لفظی است که معنای آن، اطلاق دارد، هر چند ثانیا ' و بالعرض صفت معنا نیز می‌تواند باشد.
در چگونگی شمول مطلق بر افراد ماهیت، دو نظر وجود دارد:
1. به وضع واضع است؛
2. به کمک جریان مقدمات حکمت است (نظر مشهور) .
مشهور اصولیون معتقدند اطلاق در الفاظ مفرد جاری است، مثل: اسم جنس و عَلَم جنس؛ اما عده‌ای معتقدند اطلاق علاوه بر مفردات، در جمله‌ها نیز جاری است.
منابع
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 168
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 149
- تقریرات اصول : صفحه 101
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 3 : صفحه 678
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 192
- اصطلاحات الاصول : صفحه 246
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 363
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه (516-517)
- سیری کامل در اصول فقه جلد 8 : صفحه 603
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
- اطلاق اثباتی، اطلاق احوالی، اطلاق افرادی، اطلاق بدلی، اطلاق ثبوتی، اطلاق حکمی، اطلاق شرط، اطلاق شمولی، اطلاق لحاظی، اطلاق لفظی، اطلاق مجموعی، اطلاق مقامی
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اطلاق ( اصول فقه ) به زیرصفحه اطلاق ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- جلد 2 : صفحه 372
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 105، 113، 294، 296، (516-517)، 521، 527، 528، 532
- اصطلاحات الاصول : صفحه 246، 247، 248
- اصول الاستنباط : صفحه 171
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 167، 168، 169، 178، 182
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 490
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 358، 393، 414، 427
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 81، 227، 355، 591
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 444
- المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 135
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 217، 289
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 192، 193
- بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 354، 355
- بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 20
- بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 41، 240، 403، 408، 411، 412، 415، 425، 426، 427
- بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 369
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 181
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 136، 137، 553، 555، 556
- تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 291
- تقریرات اصول : صفحه 101
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 149، 391، 428، 460، 461
- تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 28، 395
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 558
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 96، 232، 233، 236
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 86، 95، 98، 103
- سیری کامل در اصول فقه جلد 8 : صفحه 603
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 198
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 562، 564، 566، 570، 574
- فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 421
- کفایة الاصول : صفحه 220، 288
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 152
- مبادی فقه و اصول : صفحه 7
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 113
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 363، 385
- منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 134، 398
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 338
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 3 : صفحه 678
- نهایة الاصول : صفحه 330، 383
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 205، 209، 567