نتیجه اطلاق

توضیح مفهومی

نتیجه اطلاق : استنباط مطلق بودن امر مولا، به دلیل عدم ذکر متمّم جعل

نتیجه اطلاق، یعنی کشف این که چیزی را که مولا به آن امر کرده، تمام مراد او است، که از طریق تمسک به عدم ذکر متمم جعل از ناحیه مولا به دست می‌آید؛ البته در موردی که قابلیت ذکر آن وجود داشته باشد (در جایی که اطلاق لفظی ممکن نیست) .

فرق نتیجه اطلاق و اطلاق لفظی این است که عدم ذکر قید در اطلاق لفظی با وجود مقدمات حکمت، نشان می‌دهد که مراد مولا از امرش، اطلاق بوده است؛ یعنی مولا امر را به صورت مطلق انشا نموده است. اما عدم ذکر متمم جعل، نشان دهنده این نیست که مراد مولا از امر اطلاق بوده است، بلکه نشانه دهنده این است که آن چه مولا به آن امر نموده تمام غرض وی بوده و انگیزه دیگری ندارد، و الاّ آن را به کمک متمم جعل ذکر می‌کرد؛ برای مثال، در امر ' ادفنوا موتاکم '، اگر شرایط برای آوردن قیدِ ' قصد قربت '، از طریق متمم جعل، ـ امر دوم به صورت ' ادفنوا موتاکم بقصد القربة ' ـ فراهم بود، ولی مولا آن را ذکر نکرد، آشکار می‌شود که امر مولا به دفن اموات، به فرض وجود قصد قربت اختصاص ندارد، وگرنه آن را ذکر می‌کرد.

نکته اول:

مرحوم ' مظفر ' نتیجة الاطلاق را همان اطلاق مقامی می‌داند .

نکته دوم:

مرحوم ' نایینی ' اشتراک عالم و جاهل را در احکام، از باب نتیجه اطلاق، و استفاده تقیید وجوب جهر و اخفات در نماز قصر و اتمام را به وجود علم، از باب ' نتیجة التقیید ' می‌داند که هر دو از راه متمم جعل به دست آمده است.

منابع

1. فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 162
2. فوائد الاصول جلد 1 : صفحه (159-160)
3. سیری کامل در اصول فقه جلد 3 : صفحه 587
4. شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (164-167)
5. شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 61
6. اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 521
7. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

اطلاق ( اصول فقه )، نتیجه تقیید

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نتیجه اطلاق به زیرصفحه نتیجه اطلاق/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 521
• اصول الفقه جلد 1 : صفحه 81
• اصول الفقه جلد 2 : صفحه 38
• اصول فقه جلد 1 : صفحه 159
• المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 70
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 241
• سیری کامل در اصول فقه جلد 3 : صفحه 587
• شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (164-167)
• شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 61
• فوائد الاصول جلد 1 : صفحه (159-160)، 160، 162، 348
• منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 420
• منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 43
• نهایة الاصول : صفحه 386