سوره اِسراء
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
سوره اِسراء : هفدهمین سوره قرآن
«اسراء» به معنای حرکت دادنِ شبانه است. در آغاز سوره به حرکت و سیر شبانه پیامبر (ص) توسط خداوند از مکه تا مسجدالأقصی اشاره شده است؛ لذا «إسراء» نامیده شده است. این حرکت مقدمه معراج بزرگ پیامبر (ص) به آسمانها و رمزی از حرکت صعودی انسان در مسیر تکامل بود.
هدف این سوره تسبیح خدای تعالی است، و مطلب را با اشاره به داستان معراج رسول خدا (ص) و سیر آن حضرت از مسجد الحرام به مسجد اقصی شروع میکند. آن گاه کلام را به مقدرات بنی اسرائیل کشانده، از عزت و ذلت آنان سخن گفته که خداوند در هر روزگاری که او را اطاعت میکردند سربلندشان میکرده، و هر وقت که از در عصیان در میآمدند ذلیل و خوارشان میساخته، و نیز کیفیت نزول کتاب بر آنان و پیرامون دعوت آنان به توحید و نفی شرک توضیح داده است.
سپس کلام را به وضع امت اسلام معطوف ساخته، که بر این امت نیز کتاب نازل کرده پس اگر اطاعت کنند اجر میبرند، و اگر عصیان بورزند عقاب میشوند، و ملاک کار ایشان مانند آنان به همان اعمالی است که میکنند، و به طور کلی با هر انسانی بر طبق عملش معامله میکنند، و سنت الهی در امتهای گذشته نیز بر همین منوال بوده است.
پس آن گاه حقایق مهم و بسیاری از معارف مربوط به مبدأ و معاد و شرایع عامه از اوامر و نواهی و غیر آن را بیان میکند.
ویژگیهای سوره اسراء:
1. این سوره 111 آیه به عدد کوفی، 110 آیه طبق اعداد دیگر، 1533 یا 1560 کلمه و 6460 حرف دارد.
2. در ترتیب نزول، پنجاهمین و در ترتیب مصحف شریف هفدهمین سوره است.
3. پس از سوره قصص و پیش از یونس در مکه نازل شد؛ مگر آیات 26، 32، 33، 57 و 73 تا80 که مدنی هستند.
4. از نظر کمّیّت، سهچهارم از یک جزء قرآن را دربرگرفته است.
5. از سُوَر مئین است.
6. چهارمین سوره از سورههای دارای سجده مستحب است.
7. سه آیه منسوخ دارد.
احکام فقهی سوره اسراء:
1. حرمت زنا و روابط نامشروع؛ 2. حرمت قتل؛ 3. حق قصاص برای ولیّ مقتول؛ 4. حرمت تعدی به مال یتیم و لزوم حفظ آن؛ 5. اوقات نماز؛ 6. لزوم عمل به عقود؛ 7. حرمت کلاهبرداری و کمفروشی و خیانت در کَیل و وزن.
پیامهای سوره اسراء:
1. توحید؛ 2. معاد، نتایج اعمال و حسابرسی به آن؛ 3. معراج پیامبر (ص) به آسمانها؛ 4. داستان حضرت موسی با فرعون و بنیاسرائیل و فرازهایی از تاریخ حضرت نوح؛ 5. مسئله اختیار و آزادی عمل و اراده؛ 6. قانونگذاری و تشریع چند حکم مهم فقهی؛
7. مسائل اخلاقی همچون تواضع و خوشخویی؛ 8. حقوق والدین و خویشاوندان.
نیز ر.ک:اسامی سوره إسراء.
منابع
- جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 444
- تاریخ قرآن : صفحه 584
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 143
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 142
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 288
- تفسیر نمونه جلد 12 : صفحه (1-6)
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 39
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 193
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 43
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 230
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «سوره اِسراء» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
- بنیاسرائیل ( سوره )، سوره 017، سوره إسراء، سوره اسراء ( علوم قرآنی )، سوره بنی اسرائیل ( علوم قرآنی )، سوره سبحان، سوره هفدهم قرآن
اعم
اخص
- آیه 002 اِسراء، آیه 004 اِسراء، آیه 005 اِسراء، آیه 007 اِسراء، آیه 008 اِسراء، آیه 012 اِسراء، آیه 015 اسراء ( علوم قرآنی )، آیه 015 اِسراء، آیه 016 اِسراء، آیه 018 اِسراء، آیه 021 اِسراء، آیه 022 اِسراء، آیه 023 اِسراء، آیه 024 اِسراء، آیه 025 اِسراء، آیه 026 اِسراء، آیه 028 اِسراء، آیه 029 اِسراء، آیه 031 اِسراء، آیه 033 اِسراء، آیه 036 اِسراء، آیه 042 اِسراء، آیه 044 اِسراء، آیه 045 اِسراء، آیه 048 اِسراء، آیه 050 اِسراء، آیه 051 اِسراء، آیه 053 اِسراء، آیه 056 اِسراء، آیه 057 اِسراء، آیه 058 اِسراء، آیه 059 اِسراء، آیه 060 اِسراء، آیه 063 اِسراء، آیه 072 اِسراء، آیه 073 اِسراء، آیه 074 اِسراء، آیه 075 اِسراء، آیه 076 اِسراء، آیه 079 اِسراء، آیه 080 اِسراء، آیه 081 اِسراء، آیه 084 اِسراء، آیه 085 اسراء، آیه 088 اِسراء، آیه 090 اِسراء، آیه 092 اسراء، آیه 095 اِسراء، آیه 1 اِسراء، آیه 100 اِسراء، آیه 101 اِسراء، آیه 106اِسراء، آیه 11 اِسراء، آیه 110 اِسراء، آیه روح، آیه شفاء، آیه عِزّ، آیه12اسراء
وابسته
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه سوره اِسراء به زیرصفحه سوره اِسراء/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با سوره ها : صفحه 13
- آموزش علوم قرآن جلد 1 : صفحه 193
- اعجاز قرآن : صفحه 584
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 43، 193، 197
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 23
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 268
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 39، 193
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 136
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 349
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 228، 288
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 201، 288
- تاریخ قرآن : صفحه 584
- تفسیر نمونه جلد 12 : صفحه (1-6)
- جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 444
- جواهر القرآن : صفحه 107، 175
- شناخت سوره های قرآن : صفحه 220، 230
- علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 316
- علوم القرآن : صفحه 392
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 142، 143