آیه روح

توضیح مفهومی

آیه روح : آیه 85 اِسراء، درباره حقیقت روح

به آیه 85 سوره اسراء « آیه روح » می‌گویند: «وَیَسْأَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَمَا أُوتِیتُم مِّن الْعِلْمِ إِلاَّ قَلِیلاً»؛ «و در باره روح از تو می‏پرسند بگو روح از (سنخ) فرمان پروردگار من است و به شما از دانش جز اندکی داده نشده است».

در باره شأن نزول این آیه در تفسیر ابوالفتوح رازی آمده است: عبدالله بن مسعود گفت: با رسول خدا (ص) می‌رفتیم. در مدینه به جماعتی از جهودان برخوردیم. بعضی گفتند: از او در باره روح بپرسیم. بعضی گفتند: نپرسیم. عبدالله گفت: من پشت سر او بودم که وحی بر رسول خدا (ص) فرود آمد. آن حضرت نیز روی به جهودان کرد و این آیه را برایشان خواند.

علامه طباطبایی می‌گوید: از عبدالله بن مسعود و عبدالرحمان بن عبدالله بن ام‌مکتوم روایت شده است که یهودیان مدینه در باره این آیه پرسیدند، و آیه مذکور نیز در مدینه نازل شده است. اما مکّی بودن سوره و اتحاد سیاق آیات پس از آیه مذکور با این نظریه سازگار نیست، و باید طبق روایت ~الدرالمنثور~ بپذیریم که سؤال مشرکان با راهنمایی یهودیان در مکه مطرح شد، و این آیه مکی است.

در قرآن واژه'روح' در معانی ذیل به کار رفته است:

1. روح‌القدس (بقره// 253) ؛ 2. نیروی معنوی الهی (مجادله// 22) ؛ 3. فرشته مخصوص وحی (شعراء// 193) ؛ 4. فرشته‌ای بزرگ (قدر// 4) ؛ 5. قرآن، (شوری// 52) ؛ 6. روح انسانی، (سجده// 9) .

منظور از روح در این آیه، روح انسانی است که انسان را از حیوانات جدا می‌سازد و برترین مایه شرف انسانی است که تمام قدرت و فعالیت او از آن سرچشمه می‌گیرد.

منابع

1. تفسیر نمونه جلد 12 : صفحه 250
2. روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 364
3. روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 363
4. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 13 : صفحه (195-200)
5. التفسیر الکبیر جلد 21 : صفحه (36-52)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه روح» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه 085 اِسراء

اعم

اسامی آیات، سوره اِسراء

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه روح به زیرصفحه آیه روح/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اسباب النزول : صفحه 197
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 130
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 372
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 44
• التفسیر الکبیر جلد 21 : صفحه (36-52)
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 13 : صفحه (195-200)
• تفسیر نمونه جلد 12 : صفحه 250
• روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 63، 363، 364
• لباب النقول فی اسباب النزول : صفحه 126
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 118
• نیل الخیرات فی القراءات العشرة جلد 13 : صفحه (195-200)