کافر حربی
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
کافران دو گروه‌اند: اهل کتاب (--» اَهل کتاب) و غیر اهل کتاب. غیر اهل کتاب، راهی جز پذیرش اسلام ندارند، لیکن اهل کتاب سه راه در پیش دارند: پذیرش اسلام، جنگ، و التزام به شرایط ذمّه. به کسانی که راه سوم را انتخاب کنند، اهل ذمّه یا ذمّی گفته می‌شود، و دولت اسلامی در قبال تعهّد ایشان به شرایط ذمّه، متعهّد است از آنان به عنوان شهروند حمایت کند و هیچ مسلمانی حق تعرّض به آنان را ندارد. کافر غیر کتابی (--» اهل حرب) و به قول مشهور، اهل کتاب (--» اهل کتاب) نجس می‌باشند. اهل حرب: کفّار غیر اهل ذمّه.
کفّار دو گروه‌اند: اهل کتاب (--' اهل کتاب) و غیر اهل کتاب. اهل کتاب نیز به ذمّی (--' اهل ذمّه) و غیر ذمّی تقسیم می‌شوند. اهل ذّمه نیز پایبند به پیمان ذّمه هستند یا آن را نقض کرده‌اند. بر همه کفّار جز اهل ذمّه که پای بند به پیمان خویش هستند، عنوان اهل حرب یا حربی اطلاق می‌گردد؛ خواه در حال جنگ با مسلمانان باشند یا نباشند. از این عنوان در باب هایی مانند خمس، جهاد، تجارت، ودیعه، عتق، احیاء موات و ارث سخن رفته است.
حربیان از آن جهت که عنوان کافر بر آنان صادق است، مشمول همه احکامی‌اند که بر کفّار مترتّب است (--' کفر) ، لیکن از
________________________________________
729
آن جهت که حربی‌اند، احکام ویژه‌ای دارند که بدان اشاره می‌شود.
وجوب جهاد با اهل حرب: از حربیِ غیر اهل کتاب، جز اسلام پذیرفته نیست و در صورت خودداری از آن، جهاد با او با وجود شرایط آن واجب است 1 (--' جهاد) .
اسیران حربی: اسیران زن و کودک اهل حرب به بردگی گرفته، و مردان بالغ آنان پیش از خاموش شدن شعله جنگ، کشته می‌شوند و پس از آن به قول مشهور، امام علیه السّلام در آزاد کردن یا به بردگی گرفتن آنان مخیّر است 2 (--' اسیر) .
غنائم اهل حرب: اموال منقول یا غیر منقولی که مسلمانان در نبرد با اهل حرب به دست می‌آوردند، در صورتی که جنگ اذن امام علیه السّلام بوده، غنیمت آنان است و اگر بدون اذن بوده، از آنِ امام علیه السّلام است 3 (--' غنیمت) .
اگر مال مسلمانی که به غنیمت حربی در آمده است، به دست مسلمانان بیفتد، غنیمت به شمار نمی‌رود و باید به مالک مسلمانش باز گردانده شود. 4
زمین‌های اهل حرب: زمین از جمله غنائمی است که چند صورت دارد:
1. زمینی که در حال فتح، آباد بوده و با اذن امام و قهر و غلبه فتح شده باشد. این زمین همیشه ملک همه مسلمانان است (--' زمین مفتوح عنوه) .
2. زمینی که با اذن امام و قهر و غلبه فتح شده، لیکن در حال فتح، موات بوده است. این زمین ملک امام علیه السّلام است، 5 همچنین است اگر مسلمانان بدون جنگ بر آن دست یافته باشند. 6
3. اگر مسلمانان با کفّار بر سرِ زمین فتح شده صلح کنند - بدین صورت که زمین از آنِ کفّار باشد و آنان در مقابل، بخشی از محصول آن را بر حسب تعیین امام یا نایب وی، به دولت اسلامی بپردازند - زمین بر ملک صاحبانش باقی می‌ماند، لیکن اگر صلح بدین گونه باشد که زمین از آنِ مسلمانان باشد و کفّار، حق بهره برداری از آن را داشته باشند، زمین حکم صورت اول را دارد. 7
اختصاص رِقیّت به کافر حربی: از میان انسان‌ها، تنها، کافر حربی را
________________________________________
730
می توان ابتداءً به بردگی گرفت و به بردگی گرفتن غیر کافر حربی به طور ابتدایی جایز نیست 8 (--' بردگی) .
اموال اهل حرب: مال کافر حربی مانند جان او بی حرمت است. بنابر این، آنچه از اموال وی به دست مسلمانی افتد با قصد تملّک، ملک گیرنده آن می‌شود، لیکن باید خمس آن را بپردازد. 9 البته اگر به صورت امانت در اختیار مسلمانی قرار گرفته، ردّ آن بر وی واجب است. 10
گرفتن ربا از حربی: بر مسلمان جایز است از کافر حربی ربا (--' ربا) بگیرد، ولی ربا دادن مسلمان به حربی جایز نیست. 11
فروش سلاح به اهل حرب: فروختن سلاح به کفّار حربی در حال جنگ با مسلمانان یا در غیر حال جنگ به انگیزه کمک و تقویت آنان، حرام است. 12
امان دادن به اهل حرب: مسلمان می‌تواند به کافر حربی امان دهد. 13 پس از امان، جان و مال او محترم است و تعرّض به آن‌ها، جایز نیست 14 (--' امان) .
صلح با حربی: قرار داد صلح و آتش بس با اهل حرب، به هر نحو که امام علیه السّلام صلاح بداند جایز است. 15 در این صورت، جان و مال آنان محترم خواهد بود 16 (--' آتش بس) .
ادّعای کتابی بودن: اگر حربی ادّعا کند که از اهل کتاب است تا از او جزیه (--' جزیه) گرفته شود سخنش پذیرفته است و نیاز به بیّنه (--' بیّنه) ندارد. 17
اسلام حربی: کافر حربی که در سرزمین کفر، مسلمان شده، در صورت چیره شدن مسلمانان بر آن سرزمین، جان و اموال منقول وی مانند اثاثیه، مرکب، طلا و نقره، محفوظ و محترم است و تعرّض به آن‌ها جایز نیست، لیکن اموال غیر منقولش مانند زمین و خانه، غنیمت مسلمانان است. فرزندان نابالغ وی حتی جنین در رحم نیز همچون خود او محترم هستند، لیکن فرزندان بالغ وی اگر پیش از اسارت، مسلمان نشده باشند، غنیمت مسلمان هستند.
برده کافر حربی که پیش از مولای خود در سرزمین کفر، اسلام آورده و از
________________________________________
731
آن جا هجرت کرده است، از بردگی آزاد می‌شود، لیکن به قول مشهور، اگر پس از مولایش از بلد کفر بیرون رود، بر بردگی باقی می‌ماند. 18
1- جواهر الکلام 21 46 و 231.
2 - 122 - 126.
3 - 24 229.
4 - 21 222.
5 - 157 - 170.
6 - 16 116.
7 - 21 171 - 174.
8 - 34 89.
9 - 38 8 و 39 265.
10 - 27 124 - 125.
11 - 23 382.
12 - 22 28.
13 - 21 96 - 97.
14 - 103.
15 - 295 - 296.
16 - 313.
17 - 235.
18 - 143 - 145.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 691
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 732
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 728
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «کافر حربی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- آتش پرست، بت پرست، بودایی، خورشید پرست، دهری ( فقه )، سامره، ستاره پرست، صابئین، کمونیست، مشرک ( فقه )
وابسته
- اتلاف حربی، اجاره خانه حربی، احیای حربی، ارث حربی، ارث زوجه حربی، اسارت حربی، استرقاق حربی، استعانت بغات از حربی، اسلام حربی، اسلام زوج حربی، اسلام زوجه حربی، اسلام عبد، اسلام یکی از زوجین، اغتیال حربی، اغتیال مال حربی، امان باغی، امان حربی، اهانت به حربی، بیع سلاح به حربی، تشریح حربی، تکفین حربی، تملک بر حربی، جاسوسی برای حربی، جزیه بر حربی، جهاد با حربی، جواز قتل حربی، حفظ نفس حربی، خرید از مستأمن، دعوی کافر حربی، ربا بین مسلمان و حربی، ربودن مال حربی، رد ودیعه حربی، سرقت از حربی، سرقت حربی، شفعه حربی، شکایت حربی، شهادت حربی، شهادت ذمی برای حربی، صدقه به حربی، صلح با کافر حربی، صید کافر حربی، ضمان حربی، طلاق خلع حربی، طهارت کافر، عقد حربی، غسل میت حربی، قتل حربی، قذف حربی، قرض حربی قبل از امان، قرض مسلمان مستأمن از حربی، کافر ذمی، کافر کتابی، مال حربی، مبارزه مباشری با حربی، مزارعه حربی با مسلمان، معامله با کافر حربی، مقاومت حربی، مُثْله حربی، نکاح با زن حربی، وارث حربی، وصیت بر حربی، وقف بر حربی، وقف حربی، وقف مسلمان بر حربی، وکالت حربی
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه کافر حربی به زیرصفحه کافر حربی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==index.php?catid=50