عملکردها

پنهان کردن

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

پنهان

پنهان: مقابل آشکار.

از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، نکاح، قضاء، حدود، تعزیرات و دیات به مناسبت سخن گفته شده است.

پنهان شدن شخص از دید دیگران هنگام تخلّی1) ر تخلّی (، مخفی نگه‏داشتن بیماری به مدّت سه روز بر مریض2 و پنهان نگه داشتن و بر ملا نکردن گناهانی که حقّ اللَّه) ر حقّ اللَّه (به شمار می‏روند، مستحب است. 3

پنهان کردن عیب کالا در صورتی که مصداق غَشّ نباشد4) ر غشّ (، داد و ستد در محلّ تاریکی که عیب کالا در آن جا پنهان می‏ماند5 و نیز پنهان کردن مرگ انسان بر فرزندان، بستگان و نزدیکان وی - جز در موردی که پنهان داشتن از جهاتی رجحان دارد - مکروه است. 6

افضل آن است که صدقه مستحب مخفیانه و زکات واجب آشکارا به مستحق پرداخت گردد؛ 7 بلکه انجام دادن هر عمل مستحب به طور پنهان - جز در موارد خاص و برای اشخاص خاص - بویژه برای کسی که از ریا) ر ریا (می‏ترسد، مستحب است. 8

تلاش در جهت آگاهی از عیوب پنهان دیگران و فاش کردن آن جایز نیست. 9

مخلوط کردن کالای مورد معامله با چیزی که پیدا نیست و خریدار از آن اطّلاع ندارد، مانند مخلوط کردن شیر با آب، غَشّ به شمار می‏رود و حرام است. 10 برگزاری مراسم عقد نکاح به طور نهان کراهت دارد، بلکه آشکارا انجام دادن و شاهد گرفتن بر آن مستحب است. 11

بر کافر ذمّی‏ای که پنهان از دید مسلمان، خمر می‏نوشد حد جاری نمی‏شود؛ لیکن اگر تظاهر کند حد بر او جاری می‏گردد. 12 لازم است کافر ذمّی) ر اهل ذمّه (شراب یا آلت لهو و مانند اینها را - که بر اساس کیش خود مالک آن می‏شود، لیکن در اسلام حرام و ملکیّت ناپذیر است - پنهان و بدور از انظار نگهداری کند. در این صورت اگر کسی هرچند مسلمان، آن را تلف نماید ضامن است؛ ولی اگر در انظار باشد تلف کردن آن ضمانت‏آور نیست. 13 بر قاضی مستحب است تحقیق از عدالت شهود را پنهانی انجام دهد تا تزکیه کنندگانِ شهود، متّهم نشوند که از روی حیا یا ترس و مانند آن به عدالت شهود گواهی داده‏اند14) ر تزکیه (.

) ر استتار قرص () ر اختباء () ر آشکار (

1. جواهر الکلام 2 6 /2. العروة الوثقی 3 372 /1. المبسوط 4 177 /8. جامع المقاصد 5 51 /4. جواهر الکلام 6 454 /22. العروة الوثقی 7 454 /1. توضیح المسائل مراجع 162 /2 م 8 1974. کشف‏الغطاء 9 318 /1. جواهر الکلام 14 401 /43. 13 460 /41. 12 40 /29. 11 111 /22. 10 298 /13. الدروس الشرعیة 74 /2.

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «پنهان کردن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اختفا، اِسرار، مخفیانه

اعم

افعال جوارحی ( فقه )

اخص

اختباء، اخفاء ( پنهان )، پنهان کردن مستحبات، سترکنیز، کتمان

وابسته

آشکار کردن، اقرار پنهانی، امر و نهی پنهانی، برص زوجه، پوشش زینت پنهانی زن نمازگزار، جذام زوج، دعای مخفی، رجم پنهانی، سرقت پنهانی، سقط جنین پنهانی زانیه، شهادت مُخْتَبی، صدقه پنهانی، عیب مجهول مبیع، غش پنهانی، فسق پنهانی، هتک پنهانی حرز

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه پنهان کردن به زیرصفحه پنهان کردن/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 19 : صفحه 208
  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 2 : صفحه 281
  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 24 : صفحه 287
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 277
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 474