نواهی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
نواهی : کلام دلالت کننده بر منع شخص از انجام کاری
نواهی، جمع نهی، و نهی در لغت به معنای ترک و بازداشتن است، و در اصطلاح، به کلامی گفته می‌شود که برای بازداشتن شخص از انجام کاری انشا می‌شود.
بیشتر اصولی‌ها معتقدند نهی، در حرمت ظهور دارد، هر چند در این که این حرمت از طریق لفظ یا عقل استفاده می‌شود اختلاف دارند؛ مشهور معتقدند ماده و صیغه نهی همانند امر، بر طلب دلالت می‌کند، با این تفاوت که در نهی، طلب به ' ترک فعل ' و در امر، به ' انجام فعل ' تعلق گرفته است. برخی دیگر بر این باورند که متعلق طلب، ' کَفّ از فعل '، یعنی خودداری از ' منهی عنه ' در خارج است.
مشهور متأخران معتقدند متعلق نهی، زجر و منع از انجام کار است، اما نه زجر تکوینی بلکه زجر اعتباری [۱] .
در کتاب ' کفایة الاصول ' آمده است:
' الظاهر ان النهی بمادته و صیغته فی الدلالة علی الطلب مثل الامر بمادته و صیغته، غیر ان متعلق الطلب فی احدهما الوجود و فی الآخر العدم، فیعتبر فیه ما استظهرنا اعتباره فیه بلا تفاوت اصلا. نعم یختص النهی بخلاف و هو اَنّ متعلق الطلب فیه هل هو الکف او مجرد الترک و ان لا یفعل؟ و الظاهر هو الثانی '. [۲]
نیز ر.ک:سقوط نهی، متعلق نواهی.
پانوشت
منابع
- معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 90
- المعجم الاصولی : صفحه (937-939)
- سیری کامل در اصول فقه جلد 6 : صفحه (399-452)
- آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه (42-43)
- فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 394
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 81
- اصول الفقه : صفحه 234
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 229
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 105
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «نواهی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- نهی اصلی، نهی انحلالی، نهی بعد امر، نهی تبعی، نهی تخییری، نهی تعیینی، نهی تکلیفی، نهی شرعی ( اصول فقه )، نهی صوری، نهی ظاهری، نهی عقلایی، نهی عینی، نهی کفایی، نهی واقعی، نهی وضعی
- به لحاظ ارشادبه حکم عقل:
- نهی ارشادی، نهی مولوی
- به لحاظ توقف برقید:
- نهی مطلق، نهی مقید
- به لحاظ حقیقت:
- نهی حقیقی، نهی عرضی
- به لحاظ کیفیت بیان:
- نهی به صیغه، نهی به ماده
- به لحاظ کیفیت صدور:
- نهی ابتدایی
- به لحاظ متعلق:
- نهی از عبادات، نهی از معاملات
- به لحاظ مرتبه مبغوضیت:
- نهی تحریمی، نهی تنزیهی
- به لحاظ چگونگی مطلوبیت متعلق:
- نهی غیری، نهی نفسی
وابسته
- اسالیب نهی، امتثال نهی ( اصول فقه )، اوامر ( اصول فقه )، دلالت نهی بر فساد، دواعی نهی، زجر ( اصول فقه )، سقوط نهی، صیغه نهی، ماده نهی، متعلق نواهی، معانی نهی، منهیٌ عنه، نهی تکوینی
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نواهی به زیرصفحه نواهی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه (42-43)
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 327، 328، 387
- اصطلاحات الاصول : صفحه 271
- اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 78، 85، 87
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه (103-105)، 105، 318
- اصول الفقه : صفحه 234
- الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 406، 412
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 420
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 86، 87، 103، 174، 175
- القواعد و الفوائد جلد 1 : صفحه 198
- القواعد و الفوائد جلد 2 : صفحه 92
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 279، 281، 302، 304
- المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 159، 163، 288
- المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 488
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 255، 297
- المعجم الاصولی : صفحه (937-939)
- الوافیة فی اصول الفقه : صفحه 89، 90
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 308، 529، 530، 531، 532
- بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 123، 124
- بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 19
- تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 370، 393
- تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 239
- تقریرات اصول : صفحه 78
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 372، 373، 414
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 344
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 229
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 100
- سیری کامل در اصول فقه جلد 6 : صفحه (399-452)، 409
- عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 147
- عدة الاصول (ط.ق) جلد 2 : صفحه 66، 78، 96، 97، 98
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 116، 125
- فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 394
- فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 394
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 394
- فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 394
- کفایة الاصول : صفحه 181، 182، 212
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 116
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 81، 92، 97، 106، 110، 113، 155، 333، 363، 404
- معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 90، 92
- مقالات اصولی : صفحه 121
- منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 516
- منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 5
- منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 534، 542
- نهایة الاصول : صفحه 203، 243، 246
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 402، 569