عملکردها

مهادنه مشروط

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

مهادنه مشروط : پیمان صلح با کفار، مقید به شرطی از شروط میان مسلمانان با کفار

مهادنه‌ای که مقید به شرط یا شروطی میان مسلمانان با کافران در ضمن عقد شده است دو صورت دارد

1- شروط مذکور از شروط جایز است؛ بنا بر این فرض، هم اصل شرط صحیح و هم وفای به آن واجب است.

2- شروط ضمن عقد از امور غیر جایز است که در این صورت نه اصل شرط صحیح و نه وفای به آن واجب است [۱] ، بنابراین اگر در مهادنه، شرط شود که کفار بتوانند تظاهر به منکرات بکنند یا زنانی که به دار اسلام پناهنده می‏شوند به آن‏‌ها باز گردانده شود. چنین شرطی باطل است.

برای مثال اگر در عقد مهادنه شرط شود که کفار در هنگام نیاز مسلمانان به آن ‏ها کمک کنند. این شرط از جمله شروط صحیح است امّا اگر شرط شود که سلاح کفار یا مالی که از آن‏‌ها گرفته شده است را به آن‏‌ها باز گردانند، چنین شرطی باطل است [۲] .

دلیل: روایات معتبری که دال بر عدم جواز هر شرطی است که مخالف کتاب خدا باشد [۳] ؛ از جمله این دلایل، روایت صحیحه ابن سنان از امام صادق (ع) است که فرمود: 'هر کس شرطی را که مخالف کتاب خدا است تعیین کند، برای او و بر آن که شرط را

پذیرفته است جایز نیست، مسلمانان پایبند شروطی هستند که موافق کتاب خدای عزّوجلّ است.

پانوشت

  1. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 300
  2. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 301
  3. مجله فقه اهل بیت جلد (11,12) : صفحه 48

منابع

  1. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 468
  2. قواعدالاحکام جلد 1 : صفحه 516

اصطلاح‌نامه

اعم

مهادنه

اخص

به لحاظ شرط:
مهادنه با شرط حرام، مهادنه با شرط فاسد
به لحاظ عوض:
مهادنه با عوض، مهادنه بدون عوض

وابسته

شرط ضمن عقد مهادنه، مشروط ( فقه )، مهادنه مطلق

منابع

  • تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 352
  • جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 292
  • قواعدالاحکام جلد 1 : صفحه 516
  • مجله فقه اهل بیت جلد (11,12) : صفحه 48