قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور : حکم عقل به قبح عقاب بر تکلیف خارج از قدرت مکلّف
قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور، قاعدهای عقلی و مبتنی بر پذیرش حسن و قبح عقلی است و مفهوم آن این است که از نظر عقل، تکلیف نمودن عبد از سوی مولا به عملی که به انجام آن قادر نیست و عقاب نمودن وی به خاطر ترک آن، ناپسند است، زیرا قادر و مختار بودن مکلف از شرایط تکلیف است.
شهید ' صدر ' ضمن اذعان به محال بودن تکلیف به غیر مقدور، دو معنا برای آن ارائه نموده است:
1. محال است مولا بنده اش را به دلیل کاری که در ارتکاب آن مختار نیست، مؤاخذه و عقاب نماید؛
2. صدور چنین تکلیفی از مولا محال است، حتی اگر بر آن مؤاخذه مترتب نشود، زیرا ذات تکلیف، مشروط به قدرت است.
منابع
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 315
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 205
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
وابسته
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور به زیرصفحه قاعده قبح عقاب بر تکلیف غیر مقدور/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.