قاعده قبح تکلیف عاجز
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
قاعده قبح تکلیف عاجز : حکم عقل به قبح منجّز دانستن تکلیف بر شخص عاجز
قاعده قبح تکلیف عاجز، از قواعد عقلی است و بیان می‌کند که یکی از شرایط تکلیف، وجود قدرت شرعی مکلف برای امتثال مکلف‌به است؛ به این دلیل، عقل، تکلیف نمودن شخص به امتثال چیزی که قدرت امتثال آن را ندارد، ناپسند و قبیح می‌داند، مانند: قبح و ناپسندی تکلیف نمودن مریض به گرفتن روزه در حالی که از انجام آن عاجز است، و یا مانند تکلیف نمودن انسان به پرواز.
نکته اول:
بی شک قدرت در مرحله تنجّز، شرط تکلیف است، ولی تکالیف در مرحله ملاک و اراده نسبت به قدرت، لابشرط می‌باشد و درباره اشتراط قدرت در مرحله جعل حکم، تفصیل وجود دارد [۱] .
نکته دوم:
از دیدگاه اشاعره که حسن و قبح عقلی را قبول ندارند، تکلیف عاجز قبیح نیست.
نیز ر.ک:تکلیف بما لایطاق، تکلیف به محال.
پانوشت
منابع
- المدخل الی عذب المنهل : صفحه 203
- المعجم الاصولی : صفحه 800
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «قاعده قبح تکلیف عاجز» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قاعده قبح تکلیف عاجز به زیرصفحه قاعده قبح تکلیف عاجز/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.