عملکردها

علایم مجاز

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

علایم مجاز : ابزار عرفی شناخت استعمالات مجازی از حقیقی

علایم مجاز، مقابل علایم حقیقت، و به معنای نشانه‌ها و شیوه‌های عرفی است که عرف به کمک آنها، نوع استعمال یک لفظ در معنا را از لحاظ مجاز بودن یا نبودن، مشخص می‌کند؛ به بیان دیگر، گاهی انسان شک می‌کند که یک لفظ در معنای خاصی، به صورت مجازی به کار رفته یا نه، که در این گونه موارد، نشانه هایی وجود دارد که به کمک آنها، معنای مجاز تمییز داده می‌شود و به آنها علایم مجاز می‌گویند.

علمای اصول برای تشخیص معنای مجازی، راه‌ها و نشانه‌های متعددی ذکر کرده‌اند که برخی از آنها عبارت است از:

1. تبادر معنای دیگر؛ 2. صحت سلب؛ 3. عدم اطراد؛ 4. عدم صحت استثنا.

منابع

  1. نهایة الاصول : صفحه (39-41)
  2. اصول الفقه جلد 2 : صفحه (71-72)
  3. فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 192
  4. اصول الفقه جلد 1 : صفحه (31-34)
  5. کفایة الاصول : صفحه (33-34)
  6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «علایم مجاز» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

امارات مجاز، علامت مجاز، نشانههای مجاز

اعم

علایم حقیقت و مجاز

اخص

تبادر غیر، صحت سلب، عدم اطّراد، عدم صحت استثنا، عدم صحت تقیید، عدم صحت حمل، نص اهل لغت

وابسته

علایم حقیقت، مجاز ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه علایم مجاز به زیرصفحه علایم مجاز/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 190، 191، 192، 193، 194
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه (31-34)
  • اصول الفقه جلد 2 : صفحه 25، (71-72)
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 135
  • بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 28
  • حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 44
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 26
  • فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 192
  • کفایة الاصول : صفحه (33-34)
  • منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 1 : صفحه 77
  • نهایة الاصول : صفحه (39-41)