عدم صحت استثنا
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
عدم صحت استثنا : علامت مجاز بودن دلالت یک لفظ بر عموم
عدم صحت استثنا، از علایم مجاز است؛ بنابراین، هر گاه لفظی بر عموم دلالت کند و شک به وجود آید که عموم، معنای حقیقی است یا مجازی، اگر استثنا از آن صحیح نباشد دلیل بر این است که دلالت این لفظ بر عموم، مجازی است؛ برای مثال، در جمله ' الرجل خیر من المرأة '، لفظ ' الرجل ' ـ مفرد محلّی به لام ـ بر عموم دلالت می‌کند، امّا چون استثنا از آن جایز نیست، معلوم می‌شود که دلالت ' مفرد محلی به لام ' بر عموم، مجازی است.
منابع
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 39
- اصول فقه : صفحه 19
- فرهنگ نامه اصول فقه