علایم حقیقت
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
علایم حقیقت : ابزار عرفی شناخت استعمالات حقیقی از مجازی
علایم حقیقت، به معنای نشانه‌ها و شیوه‌های عرفی است که عرف به کمک آنها، نوع استعمال یک لفظ در معنا را از نظر حقیقت بودن یا نبودن مشخص می‌کند؛ به بیان دیگر، گاهی انسان شک می‌کند که یک لفظ برای معنایی خاص وضع شده یا نه، برای مثال شک می‌کند که لفظ ' اسد ' برای حیوان درنده وضع شده یا نه، در نتیجه، نمی‌داند آیا استعمال این لفظ در این معنا، به صورت مجاز است تا به قرینه صارفه نیاز باشد یا به صورت حقیقت است.
علمای اصول، برای تشخیص معنای حقیقی از معنای مجازی، راه‌ها و نشانههای مختلفی ذکر نموده‌اند؛ برای مثال، در کتاب ' هدایة المسترشدین ' بیش از دوازده علامت ذکر شده است، ولی مهم ترین و معروف ترین آنها سه علامت است:
1. تبادر؛ 2. عدم صحت سلب؛ 3. اطراد.
منابع
- نهایة الاصول : صفحه (39-41)
- مبادی فقه و اصول : صفحه 84
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه (30-31)
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (61-62)
- فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 192
- هدایه المسترشدین فی شرح معالم الدین : صفحه (41-52)
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه (31-34)
- کفایة الاصول : صفحه (33-34)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «علایم حقیقت» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
- امارات وضع، دلایل حقیقت، راههای شناخت حقیقت، طرق معرفت حقایق الفاظ، علامت حقیقت، علایم وضع، مثبتات وضع، نشانههای حقیقت
اعم
اخص
- استقرا ( اصول فقه )، اطراد ( اصول فقه )، تبادر، ترادف ( اصول فقه )، تصریح واضع، صحت استثنا، صحت تصرف، صحت تقیید، صحت حمل، عدم صحت سلب، نص اهل لغت
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه علایم حقیقت به زیرصفحه علایم حقیقت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصطلاحات الاصول : صفحه 93
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه (31-34)، 34
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 25
- الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 39
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 32
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1 : صفحه 203، 204، 209
- المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 118
- المحصول فی علم الاصول : صفحه 16
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 130، 132، 133، 134، 137
- الوافیة فی اصول الفقه : صفحه 60
- انوار الاصول جلد 1 : صفحه 81
- بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 28، 29
- بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 163، 167، 169، 171
- تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 57، 58، 60
- حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 42
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 80
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (61-62)
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 24، 25
- فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 192
- کفایة الاصول : صفحه (33-34)
- مبادی فقه و اصول : صفحه 84
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه (30-31)
- منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 173
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 1 : صفحه 77
- نهایة الاصول : صفحه (39-41)
- نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 66
- هدایه المسترشدین فی شرح معالم الدین : صفحه (41-52)