عملکردها

عطف

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

عطف : یکی از انواع توابع نحوی؛ از اسلوب‌های ادبی قرآن

«توابع» کلماتی هستند که در اِعراب استقلال ندارند؛ بلکه اِعراب آن‌ها تابع اِعراب کلمه دیگری است که آن را متبوع می‌گویند.

«عطف» یکی از توابع است که از متبوعش پیروی می‌کند؛ و بر دو قسم است: عطف به حروف و عطف بیان.

عطف به حروف یا عطف نَسَق، تابعی است که به کمک حروف عطف با معطوف‌علیه رابطه برقرار می‌کند؛ به دیگر سخن، تابعی است که برخی حروف میان آن و متبوعش فاصله می‌شوند؛ مانند: عطف «ابراهیم» بر «نوح» با حرف «واو» در آیه: «وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَاهِیمَ»؛ «به راستی نوح و ابراهیم را به رسالت فرستادیم» (حدید// 26) .

در یک تقسیم، عطف نَسَق برسه قسم است: عطف بر لفظ؛ عطف بر محل؛ عطف توهم.

و نیز عطف خاص بر عام، عطف عام بر خاص، و عطف احد مترادفین، از دیگر انواع عطف به‌شمار می‌آیند.

نیز ر.ک:قواعد عطف، عطف بیان.

منابع

  1. محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 611
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (380-384)
  3. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 472
  4. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 462
  5. دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 1462
  6. کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم جلد 3 : صفحه 277

اصطلاح‌نامه

اعم

اسلوب ادبی قرآن

اخص

عطف احد مترادفین، عطف اسم بر اسم، عطف اسم بر فعل، عطف انشاء بر خبر، عطف بر دو معمول دو عامل، عطف بر ضمیر، عطف بر قَسَم، عطف بر لفظ، عطف بر محل، عطف بیان، عطف توهم، عطف جمله بر جمله، عطف خاص بر عام، عطف عام بر خاص، عطف فعل بر اسم، عطف فعل بر فعل، عطف مفرد بر مفرد

وابسته

قواعد عطف

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عطف به زیرصفحه عطف/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (238-240)، (380-384)
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 462، 472
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 107
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (120-136)، (136-120)، 476، (488-492)
  • الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 129
  • دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 2 : صفحه 1462
  • کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم جلد 3 : صفحه 277
  • محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 611