عطف بر محل
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
عطف بر محل : عطف یک کلمه بر محل معطوفٌ‌علیه
«عطف بر محل» یکی از اقسام سه‌گانه عطف به اعتبار معطوف، و آن عطف معطوف است بر محل معطوف‌علیه، نه لفظ آن؛ یعنی هر اِعرابی برای محل معطوفٌ‌علیه باشد، همان اعراب در معطوف نیز جاری می‌شود؛ مانند: «وَأُتْبِعُواْ فِی هَذِهِ الدُّنْیَا لَعْنَةً وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ» «و هم در این دنیا و هم در روز قیامت لعنتی گریبانگیرشان شد» (هود// 60) . در این آیه «یوم القیامة» با اعراب نصب، عطف بر محل «هذه» شده که منصوب است.
سیوطی سه شرط برای این‌گونه عطف ذکر می‌کند:
1. امکان ظاهر شدن اعراب معطوفٌ‌علیه در کلام فصیح و صحیح وجود داشته باشد؛ 2. اعراب محل معطوفٌ‌علیه اصلی باشد، نه فرضی و مجازی؛ 3. وجود محرز؛ یعنی باید در عطف بر محل معطوفٌ‌علیه، طالب محل موجود باشد.
نیز ر.ک:عطف بر لفظ، عطف توهم.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 380
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 110
- کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم جلد 3 : صفحه 279
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «عطف بر محل» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عطف بر محل به زیرصفحه عطف بر محل/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.