جمع و تفریق
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
جمع و تفریق : وحدت دو چیز در حکم و اختلاف آن‌دو در ویژگی‌های حکم
«جمع و تفریق» یکی از اسلوب‌های بلاغی و بدیعی قرآن است؛ یعنی نخست دو امر در یک حکم جمع می‌شوند، سپس بین ویژگی‌های حکم در آن دو فرق گذاشته می‌شود؛ مانند: «اللَّهُ یَتَوَفَّی الْأَنفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَی عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الْأُخْرَی إِلَی أَجَلٍ مُسَمًّی»؛ «خدا روح مردم را هنگام مرگشان به تمامی باز میستاند و (نیز) روحی را که در (موقع) خوابش نمرده است (قبض می‌کند) پس آن (نفسی) را که مرگ را بر او واجب کرده نگاه می‌دارد و آن دیگر (نفسها) را تا هنگامی معین (به سوی زندگی دنیا) بازپس میفرستد» (زمر// 42) .
در این آیه شریفه، ارواح را در حکم «توفّی» جمع کرده، سپس بین آن‌ها فرق گذاشته است؛ به این صورت که یکی را نگه می‌دارد و دیگری را رها می‌کند.
منابع
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه جمع و تفریق به زیرصفحه جمع و تفریق/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.