جمع مؤتلف و مختلف
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
جمع مؤتلف و مختلف : وصف دو چیز به صفت واحد و سپس توصیف یکی از آن‌ها به وصف اضافی
«جمع مؤتلف و مختلف» از اسلوب‌های بدیعی قرآن و به این معنا است که متکلم برای مدح و ثنای دو موصوف، اوصاف مساوی می‌آورد و سپس با آوردن وصف اضافی، یکی از دو موصوف را بر دیگری ترجیح می‌دهد؛ ولی باعث تنقیص دیگری نیست؛ مانند: «وَدَاوُودَ وَسُلَیْمَانَ إِذْ یَحْکُمَانِ فِی الْحَرْثِ إِذْ نَفَشَتْ فِیهِ غَنَمُ الْقَوْمِ وَکُنَّا لِحُکْمِهِمْ شَاهِدِینَ ** فَفَهَّمْنَاهَا سُلَیْمَانَ وَکُلًّا آتَیْنَا حُکْمًا وَعِلْماً…»؛ «و داود و سلیمان را (به‌خاطر بیاور) هنگامی که در باره کشتزاری داوری می‌‌کردند که گوسفندان بی‌شبان قوم، شبان‌گاه در آن چریده بودند، و ما بر حکم آنان شاهد بودیم. ما (حکم واقعی) آن را به سلیمان فهماندیم و به هر یک از آنان داوری و علم فراوانی دادیم…» (انبیا// 78 و 79) .
در این آیه شریفه، بین سلیمان و داود (ع) در حکم و علم تساوی برقرار، و سپس سلیمان (ع) را به صفت فهم توصیف کرد، در حالی که فهم سلیمان (ع) مایه نقص حضرت داود (ع) نیست.
منابع
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه جمع مؤتلف و مختلف به زیرصفحه جمع مؤتلف و مختلف/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.