تعارض ادله متعدد
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تعارض ادله متعدد : تنافی میان مدلول سه دلیل یا بیشتر
مراد از تعارض ادله متعدد آن است که میان مدلول بیش از دو دلیل، تعارض و تنافی به وجود آید، مانند این که دلیل عامی بگوید: ' یجب اکرام العلماء ' و دلیل عام دیگری بگوید: ' یحرم اکرام العلما ' و دلیل سومی نیز بگوید: ' یجب اکرام العالم العادل '. بحثی که در این جا مطرح می‌شود این است که آیا در این صورت، برای رفع تعارض، همان ظهورات اولی ادله ملاحظه می‌گردد؛ یعنی یک یک ادله با هم سنجیده می‌شوند، یا این که دو دلیل با هم ملاحظه و بین آنها رفع تعارض می‌شود و بعد با دلیل سوم ملاحظه می‌گردد؟
به بیان دیگر، آیا در رفع تعارض بین ادله متعدد، از طریق انقلاب نسبت عمل می‌گردد یا از طریق عدم انقلاب نسبت؟
میان اصولی‌ها در این باره اختلاف است؛ عده‌ای همچون مرحوم ' آخوند ' در ' کفایة الاصول ' [۱] و ' شیخ انصاری در ' فرائدالاصول ' [۲] به عدم انقلاب نسبت، و برخی دیگر به انقلاب نسبت معتقد شده‌اند.
نیز ر.ک:انقلاب نسبت.
پانوشت
منابع
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 386
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 265
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 572
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 455
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تعارض ادله متعدد» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض ادله متعدد به زیرصفحه تعارض ادله متعدد/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 512، 518
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 455، 456، 459، 463
- المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 263
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 572
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 265
- تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 507، 511
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 555
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 794
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 740، 742، 748، 755
- کفایة الاصول : صفحه 514، (515-516)
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 386، 388، 398، 401
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 348، 365، 368، 369، 372، 375، 378، 379، 381، 390، 391
- نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 160
- نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 160