انقلاب نسبت
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
انقلاب نسبت : تغییر نسبت میان دو دلیل متعارض، با ورود دلیل سوم
انقلاب نسبت، در جایی است که میان دو دلیل تعارض مستقر وجود دارد، امّا بعد از تخصیص یا تقیید یکی از دو دلیل به وسیله دلیل سومی، نسبت آنها از تعارض مستقر به تعارض غیر مستقر، تبدیل می‌گردد.
به بیان دیگر، انقلاب نسبت در جایی است که دو دلیل در حکمی از احکام شرعی تعارض نمایند، آن گاه دلیل مخصص یا مقیدی بر یکی از آنها مقدم گردد، در این صورت _ بعد از تخصیص یا تقیید _ نسبت موجود میان آن دو دلیل منقلب می‌گردد؛ برای مثال، اگر نسبت میان دو دلیلِ متعارض، تباین باشد، بعد از تخصیص یا تقیید یکی از آن دو، نسبت میان آن دو، به عموم و خصوص مطلق منقلب می‌گردد، مانند آن که دلیلی بر وجوب اکرام علما (یجب اکرام العلما) و دلیل دیگری بر حرمت اکرام علما (یحرم اکرام العلما) و دلیل سومی بر وجوب اکرام عالم عادل (یحب اکرام العالم العادل) دلالت کند؛ در این مثال، نسبت بین دو دلیل اول، تباین است، ولی بعد از تخصیص دلیل اول به وسیله دلیل سوم و اخراج عالم عادل از آن، نسبت بین دلیل اول و دوم، از تباین به عموم و خصوص مطلق منقلب می‌گردد.
منابع
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 288
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 555
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 456
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 327
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 386
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 572
- درر الفوائد : صفحه 681
- کفایة الاصول : صفحه 515
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 518
- الرسائل جلد 2 : صفحه (33-34)
- المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 96
- ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه (254-271)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه انقلاب نسبت به زیرصفحه انقلاب نسبت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 518
- اصطلاحات الاصول : صفحه 91
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 327، 329
- الرسائل جلد 2 : صفحه (33-34)
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 455، 456
- المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 96، 97، 100
- الوصول الی کفایة الاصول جلد 5 : صفحه 346
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 572
- ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه (254-271)
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 288، 295، 309
- تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 507، 508، 511
- درر الفوائد : صفحه 681
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 555
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 794، 795
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 746، 748
- کفایة الاصول : صفحه 514، 515
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 386
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 348، 350، 352، 353، 355، 357، 361، 365، 393
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 8 : صفحه (266-267)
- نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 165، 166
- نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 165، 166