استعمال مجازی

توضیح مفهومی

استعمال مجازی : استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له با قرینه و وجود مناسبت

استعمال مجازی، به معنای استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له، به سبب وجود قرینه و مناسبت بین معنای موضوع له و معنای غیر موضوع له می‌باشد، مانند: استعمال لفظ ' اسد ' در ' انسان شجاع ' با قرینه و مناسبتِ ' شباهت در شجاعت '.

بنابراین، استعمال لفظ در معنای غیر موضوع له افزون بر مناسبت، به قرینه احتیاج دارد.

در این که ملاک صحت استعمال مجازی چیست، میان اصولیون اختلاف است؛ مشهور، ملاک صحت این استعمال را وضع، و به بیان دیگر، اجازه و ترخیص واضع ـ با ملاحظه علاقات مذکور در علم بیان ـ می‌دانند.

اما برخی دیگر مانند مرحوم ' آخوند ' ملاک صحت استعمال را پسندیدن طبع انسان می‌دانند، چه این علاقه بین معنای مجازی و حقیقی از انواع علایق منصوص باشد و چه نباشد؛ بنابراین، صحت استعمال، به طبع و ذوق بستگی دارد و استعمالی که مورد پسندِ ذوق سلیم و طبع مستقیم قرار گیرد، استعمال صحیح می‌باشد.

نیز ر.ک:مجاز ( اصول فقه ).

منابع

1. دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 82
2. کفایة الاصول : صفحه 28
3. تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه : صفحه 163
4. نهایة الاصول : صفحه 28
5. مباحث اصولی : صفحه 313
6. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 17
7. التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول : صفحه 200
8. محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 92
9. الموجز فی اصول الفقه : صفحه 20
10. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

استعمال الفاظ

وابسته

استعمال حقیقی، حقیقت و مجاز ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استعمال مجازی به زیرصفحه استعمال مجازی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 30
• اصطلاحات الاصول : صفحه 119، 245، 290
• اصول الفقه جلد 1 : صفحه 17، 27
• التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول : صفحه 200
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 175
• الفوائد الحائریة : صفحه 109، 110
• المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 91
• المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 101، 128
• المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 18
• المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 118
• الموجز فی اصول الفقه : صفحه 20
• بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 101، 123، 142، 143
• تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه : صفحه 163
• حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 31
• دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 81، 82، 213
• شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 50
• عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 146
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 44، 197
• کفایة الاصول : صفحه 28
• مباحث اصولی : صفحه 313
• محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 92
• نهایة الاصول : صفحه 28، 29، 31، 39
• نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 66