آمیزش انسان با انسان

آمیزش، نزدیکی و مجامعت انسانی با انسان دیگر (مرد یا زن، در قُبُل یا دُبُر) یا با حیوان است. از آن با عناوینی مانند جماع، مواقعه، وطی، دخول، ایلاج، اتیان و مباشرت یاد شده و احکام آن در بسیاری از باب‌ها مانند طهارت، صوم، اعتکاف، حج، نکاح، طلاق، ظهار، ایلاء و حدود آمده است.

آمیزش به سه نوع ذیل تقسیم می‌شود که هر کدام تعریف و احکام ویژه‌ای دارند.

1. آمیزش حلال: آمیزش پس از تحقّق اسباب شرعی حلیّت آن. اسباب شرعی عبارتند از: پیوند زناشویی اعم از دائم یا موقّت (--» ازدواج موقّت) ، ملکیّت (--» ملک یمین) و تحلیل (--» تحلیل) .

بر دخول به مقدار ختنه گاه یا بیشتر، احکامی مترتّب می‌گردد که بر سه گونه است؛ زیرا موضوع حکم یا آمیزش با

همسر است یا کنیز و یا اعم از آن دو. آمیزش با همسر، موجب استقرار تمام مهر (--» مهر) در عقد دائم 1 و نیز در عقد موقّت به شرط تمکین زن از شوهر در تمام مدّت تعیین شده، ثبوت عدّه (--» عدّه) و احصان (--» احصان) می‌شود.

همچنین در موردی که مرد در بیماری منجرّ به فوت، زنی را به عقد خود در آورد، آمیزش شرط صحّت پیوند زناشویی است و در صورت مرگ شوهر بدون تحقق آمیزش، عقد باطل است. 2 و نیز زن در موردی که به دلیل سه طلاقه شدن بر شوهر خود حرام شده باشد، پس ازدواج با مرد دیگر و تحقّق آمیزش، بر شوهر قبلی حلال می‌شود و می‌تواند بعد از طلاق، به عقد او در آید. 3

اگر کافر در حال کفر با دختری و مادر او ازدواج و آمیزش کند و سپس مسلمان شود، هر دو بر او حرام می‌شوند. در صورت عدم آمیزش یا آمیزش با دختر تنها، عقد دختر صحیح و عقد مادر باطل است. 4

ترک آمیزش با همسر دائمی بیش از چهار ماه حرام است. ثبوت این حکم نسبت به همسر موقّت، مورد اختلاف است. 5

آمیزش با کنیزی که مولا در صدد فروش او است، موجب ثبوت استبراء (--» استبراء) می‌شود. 6 همچنین در صورتی که سبب حلیّت آمیزش، مالکیّت کنیز باشد نه تحلیل، موجب ثبوت احصان می‌گردد.

مطلق آمیزش حلال موجب ثبوت نسب (--» نسب) و حرمت ازدواج با مادر، دختر و نوه‌های زن برای مرد، و حرمت ازدواج با پدر، پسر و نوادگان مرد برای زن می‌شود. 7 به قول مشهور، آمیزش در دُبُر (--» دُبُر) زن مکروه است. 8

آمیزش در شب دوشنبه، سه شنبه، شب و ظهر پنج شنبه، شب و بعد از عصر جمعه مستحب است. 9

آمیزش هنگام خورشید و ماه گرفتگی، هنگام ظهر - جز روز پنج شنبه - هنگام غروب، در ایّام مُحاق (دو یا سه شب آخر ماه) ، شب نخست هر ماه - جز ماه رمضان - نیمه ماه، هنگام وزیدن بادهای سیاه، زرد و سرخ و رخداد زلزله، و نیز با

بدن عریان، شکم پر و پشت یا رو به قبله بودن مکروه است. 10

2. آمیزش به شبهه: آمیزش مرد با زنی که به گمان حلال بودن صورت می‌گیرد.

آمیزش به شبهه مانند آمیزش حلال، موجب ثبوت عدّه و نسب و به قول مشهور نشر حرمت می‌شود 11 (--» آمیزش به شبهه)

3. آمیزش حرام: آمیزش بدون تحقّق اسباب شرعی حلیّت که در صورت آگاهی و اختیار حرمت ذاتی دارد مانند زنا یا با تحقّق اسباب و وجود مانع شرعی که با آگاهی و اختیار، حرمت عرضی دارد مانند آمیزش با همسر در حال حیض.

زنا (آمیزش مرد با زن) (--» زنا) ، لواط (آمیزش مرد با مرد) (--» لواط) ، مساحقه (آمیزش زن با زن) (--» مساحقه) و آمیزش انسان با حیوان (--» آمیزش با حیوان) ، مصادیق حرام ذاتی‌اند و ارتکاب آن‌ها موجب ثبوت احکامی از قبیل تعزیر و حرمت گوشت حیوان در آمیزش با آن 12، و حدّ (تازیانه، کشتن و سنگسار) در سه مورد دیگر می‌گردد. 13 ارتکاب این امور همچنین موجب حرمت ابدی ازدواج با برخی بستگان فرد تجاوز شده مانند مادر و خواهر در لواط و نیز حرمت ابدی ازدواج با زن شوهر داری می‌شود که زنا با او واقع شده است. 14

آمیزش در حال حیض 15 (--» حیض) ، نفاس 16 (--» نفاس) ، روزه 17 (--» روزه) ، اعتکاف 18 (--» اعتکاف) ، احرام 19 (--» احرام) ، پس از ظهار 20 (--» ظهار) ، ایلاء 21 (--» ایلاء) ، قسم (--» قسم) ، عهد (--» عهد) ، نذر (--» نذر) و نیز پس از شرط ترک آن در ضمن عقد لازم (--» عقد) ، بعد از افضاء 22 (--» افضاء) و پس از مرگ 23 و نیز پیش از رسیدن همسر به سنّ نه سالگی 24، حرمت عرضی دارد.

آمیزش حرام اعم از ذاتی یا عرضی، موجب بطلان روزه 25، اعتکاف 26 و حج 27 (--» حج) و ثبوت کفّاره می‌شود و در موارد قسم، عهد و نذر بر ترک آن، علاوه بر کفّاره، موجب نقض قسم، عهد و

نذر می‌گردد. همچنین در مواردی مانند آمیزش با مرده 28، با زوجه پس از افضای او 29 و با حائض 30، موجب ثبوت تعزیر است.

احکام مطلق آمیزش (اعم از حلال، به شبهه و حرام) : دخول در قُبُل به مقدار ختنه گاه یا بشتر هر چند منی بیرون نیاید، موجب حصول جنابت (--» جنابت) است. 31 تحقّق جنابت به دخول در دُبُر بدون بیرون آمدن منی، مورد اختلاف است؛ قول مشهور، تحقّق آن است. 32 در تحقّق آن به آمیزش با حیوان اختلاف است. 33

(--» استمتاع)

1 - جواهر الکلام 30 167 - 168 و 31 75.

2 - 39 220.

3 - 32 160.

4 - 30 67 - 68.

5 - 29 115 - 117 و العروة الوثقی 2 810.

6 - جواهر الکلام 24 193.

7 - 29 349.

8 - العروة الوثقی 2 808.

9 - 801.

10 - جواهر الکلام 29 54 - 61.

11 - 374 و 32 378 - 379.

12 - 41 636 - 639 و 387 و العروة الوثقی 2 825.

13 - جواهر الکلام 41 258 و 374 - 387.

14 - العروة الوثقی 2 824 - 825.

15 - 1 339.

16 - 364.

17 - 2 177.

18 - 258.

19 - جواهر الکلام 20 349.

20 - 33 155.

21 - 323.

22 - 29 425.

23 - 41 645.

24 - 29 118.

25 - العروة الوثقی 2 177.

26 - 258.

27 - جواهر الکلام 20 349.

28 - 41 645.

29 - 29 425.

30 - 3 225.

31 - العروة الوثقی 1 279.

32 - جواهر الکلام 3 25 - 35.

33 - 36 - 38.

آمیزش: نزدیکی کردن.

آمیزش، نزدیکی و مجامعت انسانی با انسان دیگر (مرد یا زن، در قُبُل یا دُبُر) یا با حیوان است. از آن با عناوینی مانند جماع، مواقعه، وطی، دخول، ایلاج، اتیان و مباشرت یاد شده و احکام آن در بسیاری از باب‌ها مانند طهارت، صوم، اعتکاف، حج، نکاح، طلاق، ظهار، ایلاء و حدود آمده است.

آمیزش به سه نوع ذیل تقسیم می‌شود که هر کدام تعریف و احکام ویژه‌ای دارند.

1. آمیزش حلال: آمیزش پس از تحقّق اسباب شرعی حلیّت آن. اسباب شرعی عبارتند از: پیوند زناشویی اعم از دائم یا موقّت (--» ازدواج موقّت) ، ملکیّت (--» ملک یمین) و تحلیل (--» تحلیل) .

بر دخول به مقدار ختنه گاه یا بیشتر، احکامی مترتّب می‌گردد که بر سه گونه است؛ زیرا موضوع حکم یا آمیزش با

147