عملکردها

ناسخ ( علوم قرآنی )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۳ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۳۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

ناسخ ( علوم قرآنی ) : دلیل شرعیِ رافع حکم شرعی پیشین

«ناسخ» یکی از ارکان نسخ است. به دلیل و نص شرعی متأخر که حکم دلیل شرعی پیشین را بردارد «ناسخ» می‌گویند.

شیخ طوسی در تعریف ناسخ می‌نویسد: «اما الناسخ فهو کل دلیل شرعی یدل علی زوال مثل الحکم الثابت بالنصّ الأوّل فی المستقبل علی وجه لولاه لکان ثابتاً بالنصّ الأول مع تراخیه عنه؛ ناسخ، هر دلیل شرعی است که بر عدم اعتبار حکم نصوص قبلی در آینده دلالت کند؛ به طوری که اگر ناسخ نبود، حکم قبلی پابرجا می‌ماند».

نکته قابل توجه این است که ناسخ احکام فقط خدا است؛ ولی مجازاً به نص شرعی متأخر که نص شرعی متقدم را بردارد، ناسخ اطلاق می‌شود.

نیز ر. ک: ارکان نسخ؛ منسوخ؛ ناسخ و منسوخ.

منابع

  1. فتح المنان فی نسخ القرآن : صفحه 58
  2. التبیان فی تفسیر القرآن جلد 1 : صفحه 12
  3. قرآن در اسلام : صفحه 67
  4. علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه 573

اصطلاح‌نامه

اعم

ناسخ و منسوخ

وابسته

آیات ناسخ، منسوخ ( علوم قرآنی )، نسخ قرآن ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ناسخ ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه ناسخ ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 68، 70
  • التبیان فی تفسیر القرآن جلد 1 : صفحه 12
  • علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه 573
  • فتح المنان فی نسخ القرآن : صفحه 58
  • قرآن در اسلام : صفحه 67