کاتبان مصاحف
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
کاتبان مصاحف : نویسندگان مصحف از صحابه و تابعان، و نویسندگان مصاحف عثمانی
«مصحف» به مجموعه گردآوری شده قرآن در زمان پیامبر (ص) یا پس از آن توسط صحابه گفته می‌شود. ادله بسیاری هست که نشان می‌دهد آیات قرآن در عصر نبوی و همزمان با نزول، به دستور پیامبر (ص) توسط جمعی از صحابه آن حضرت که به نام «کُتّاب وحی» شهرت یافتند، روی ابزارهای خاص آن دوران تحریر می‌شد. طبق روایتی از امام صادق (ع) در ~بحارالانوار~ (ج 92، ص 48) آیه‌های هر سوره در زمان پیامبر (ص) تحریر و نسخه‌ای از آن در خانه آن حضرت نگهداری می‌شد؛ همچنان که برخی از کاتبان برای خود نیز نسخه‌ای برمی‌داشتند. پس از رحلت پیامبر (ص) حضرت علی (ع) و سپس برخی دیگر از صحابه کوشیدند از آیات و سوره‌های قرآنی که روی ابزارهای گوناگون نوشته شده و در خانه پیامبراکرم (ص) و نیز صحابه بزرگ دیگر و کاتبان وحی بود، یک نسخه تهیه کنند و میان جلدَین بگذارند. تابعان هم از روی نسخه صحابه برای خود مصحف رونویسی کرده، نزد خود نگه می‌داشتند. عثمان کمیته‌ای از میان صحابه و کاتبان وحی برگزید که مصاحف عثمانی را بر اساس مصاحف موجود تهیه و به بلاد مهم اسلامی ارسال کردند.
بنابراین، مراد از کاتبان مصاحف، آن دسته از صحابه و تابعان است که مصحفی را نگاشتند یا در نگارش مصاحف عثمانی نقش داشتند.
نیز ر.ک:مصاحف، مصاحف شخصی، مصاحف صحابه، مصاحف تابعین.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (202-211)
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 233
- تاریخ قرآن : صفحه 333
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (288-312)
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (246-257)
- موسوعة علوم القرآن : صفحه (93-97)
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «کاتبان مصاحف» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه کاتبان مصاحف به زیرصفحه کاتبان مصاحف/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (202-211)
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (232-240)، 233
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (288-312)
- الجامع لاحکام القرآن جلد 1 : صفحه 52، 53
- تاریخ قرآن : صفحه 333، 475
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (246-257)
- موسوعة علوم القرآن : صفحه (93-97)