تنزّل دوم
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تنزّل دوم : دومین نزول از سلسله طولی تنزّلات قرآن
منظور از تنزل دوم- از نظر قائلان به نزول‌های سه‌گانه- نزول قرآن در مکانی به نام «بیت العزّه» در آسمان دنیا است.
برای اثبات این‌گونه تنزل، به آیاتی چون: «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» (قدر// 1) ؛ «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةٍ مُّبَارَکَةٍ» (دخان// 3) و «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ» (بقره// 185) استناد شده است.
این آیات بر این دلالت می‌کنند که قرآن در یک شب- که از آن به شب مبارک و لیلة القدر تعبیر شده- نازل شده و از ظاهر کلام برمی‌آید که همه قرآن نازل شده است، نه صرفاً پاره‌ای از آن.
از سوی دیگر، نزول تدریجی قرآن نیز مسلّم و پذیرفته شده است؛ در نتیجه، باید گفت قرآن‌کریم در سه آیه مذکور، از نوع خاصی از نزول قرآن (غیر از نزول تدریجی) خبر داده است؛ اما این که این مرحله از نزول قرآن، نزول در «بیت العزه» باشد، روایات صحیح بسیاری در باره آن وارد شده است.
مشابه این عقیده، عقیده گروهی از دانشمندان شیعی به نزول دفعی قرآن بر «بیت‌المعمور» است که روایات متعددی نیز از اهل‌بیت (ع) در باره آن وارد شده است.
نیز ر.ک:تنزلات قرآن، نزول قرآن، بیت العِزَّه.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 130
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 228
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 45
- مباحث فی علوم القرآن : صفحه 50
- تاریخ قرآن : صفحه 185
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تنزّل دوم» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تنزّل دوم به زیرصفحه تنزّل دوم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.