قطع ( بریدن )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
بُریدن: جداکردن با آلتی برنده همچونکارد.
از آن به مناسبت در بابهایی نظیر طهارت، حج، جهاد، صلح، صید و ذباحه، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
طهارت: بریدن کفن با آلت آهنی مانند قیچی مکروه است. 1
حج: بریدن و از ریشه کندن درخت و گیاه حرم مکّه) ر حرم (جایز نیست و موجب کفّاره میشود، مگر درخت میوه مانند خرما و درختی که در ملک شخص روییده باشد. 2 در حرمت یا کراهت قطع درختان حرم مدینه اختلاف است. 3
جهاد: در جنگ، بریدن درختان4 و نیز پای حیوانات) پی کردن آنها (5 جز در حال ضرورت مکروه است.
صلح: درختی که شاخههایش وارد ملک دیگری شده، صاحب ملک میتواند آنها را به سمت ملک صاحب درخت برگرداند و درصورت عدم امکان، آنها را بِبُرَد. در اینکه بریدن شاخهها نیاز به اذن مالک و درصورت امتناع وی، اذن حاکم دارد یا نه و نیز در اینکه بریدن آنها بر مالک درخت واجب میباشد یا نه، اختلاف است. 6
صید و ذباحه: ذبح چارپایان و پرندگان، با بریدن رگهای چهارگانه گردن آنها7 با ابزار آهنیِ برنده8 تحقّق مییابد) ر آلات تذکیه (.
حدود: حدّ سرقت، بریدن انگشتان دست راست سارق، بجز ابهام است9) ر سرقت (.
از حدهای جاری بر محارب، بریدن دست راست و پای چپ او است10) ر محاربه (.
قصاص: ایراد جنایت عمدی همچون بریدن عضو بدن دیگری با شرایطی
________________________________________
107
موجب قصاص از جانی میشود11) ر قصاص (.
دیات: ایراد جنایت غیر عمدی مانند بریدن عضو بدن دیگری همچون دست، پا، زبان و گوش موجب ثبوت دیه خواهد شد12) ر دیات (.
1. العروة الوثقی 2 413 /1. جواهر الکلام 3 /43. 12 343 /42. 11 573. 10 528 /41. 9 99. 8 186 /36. 7 278 - 277 /26. 6 82. 5 66 /21. 4 77 /20. 3 419 - 412 /18.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 106
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «قطع ( بریدن )» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- قطع اعضا ( فقه )، قطع کفن با آهن
- به لحاظ حیوان:
- پی کردن حیوان، قطع أجزای صید
- به لحاظ ذبیحه:
- قطع اوداج اربعه، قطع سر ذبیحه هنگام ذبح، قطع محل ذبح توسط درنده، قطع نخاع ذبیحه قبل از مرگ
- به لحاظ طعام:
- قطع گوشت با چاقو، قطع نان با چاقو
- به لحاظ نباتات:
- قطع درخت، قطع گیاه حرم مکه، قطع گیاه در احرام
- به لحاظ نوع:
- تشریح میت، تقصیر ( کوتاه کردن مو یا ناخن )، تقطیع آیات قرآن، جراحی، چیدن، قطع جنایی، قطع عقوبتی
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه قطع ( بریدن ) به زیرصفحه قطع ( بریدن )/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 106